Δευτέρα 3 Οκτωβρίου 2011
η οικουμενικότητα της κρίσης
Η Ελλάδα περνάει δίχως άλλο δύσκολες ώρες. Δεν θα ήταν υπερβολή άμα λέγαμε ότι βρίσκεται στη χειρότερη κατάσταση που έχει βρεθεί ποτέ, στα 200 χρόνια της ιστορίας της, απειλούμενη με διάλυση πολιτική, οικονομική και…οντολογική. Οι λανθασμένες αποφάσεις των ηγετών μας μας οδηγούν σε μονοπάτια τέτοια που αν εξακολουθήσουμε να τα διαβαίνουμε, δεν θα έχουν γυρισμό, παρά έναν μεγάλο γκρεμό. Το γκρεμό της φτώχειας και της εξαθλίωσης, της κοινωνικής αποσύνθεσης. Ίδιο γκρεμό με εκείνον που έχει πέσει το Μεξικό με παραπάνω από το μισό του πληθυσμού του να βρίσκεται κάτω από το όριο της φτώχειας. Ενάμισι χρόνο μετά την είσοδο της τρόικας στη ζωή μας, η ελληνική κοινωνία μοιάζει να βρίσκεται στα όρια της. Ένα σπίρτο χρειάζεται για να τιναχθεί στον αέρα.
Αν παρ’ όλα αυτά σηκώσουμε το κεφάλι και βγούμε για λίγο από τον ελλαδικό μας μικρόκοσμο θα παρατηρήσουμε, ίσως έξαφνα, ότι δύσκολες στιγμές περνάνε πολλές ακόμα χώρες, περισσότερες μάλιστα από όσες νομίζουμε.
Οι ίδιες οι ΗΠΑ έχουν ένα τρομακτικό χρέος της τάξης των 10,458,919,452,055 $, δηλαδή κάθε Αμερικάνος πολίτης χρωστάει 33,555.71 $ (όταν ο υπερχρεωμένος Έλληνας χρωστάει 34,304.96 $ ). Η ανεργία βρίσκεται στο 9,1% και η υποαπασχόληση στο 13.5%. Την κατάσταση
επιδεινώνει ένα προβληματικό και διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα, αυτό που επέτρεψε το Καλοκαίρι στο ένα εκ των δύο μεγάλων κομμάτων να κάνει πολιτικά παίγνια εις βάρος της οικονομίας της χώρας. Το επίπεδο της φτώχειας ήταν ήδη πριν από το 2008 στο 23.9%. Εξάλλου το επίπεδο στο οποίο έχει περιπέσει η κοινωνία φαίνεται από τα λαϊκά ερείσματα που αρχίζει και αποκτά το νεοεμφανισθέν tea party. Μια ακροδεξιά λαϊκίστικη ομάδα από τα σπλάχνα του ρεπουμπλικανικού κόμματος. Οι οπαδοί του ζητούν τον περιορισμό της παρουσίας του κράτους στη ζωή των πολιτών, την αυστηρή τήρηση του Συντάγματος –ερμηνευομένου βεβαίως υπό ένα συντηρητικό πρίσμα- στο νομοθετικό έργο, την απλοποίηση του φορολογικού συστήματος και τη μείωση της φορολογίας, τον περιορισμό στο ελάχιστο των δημοσιονομικών δαπανών. Σύμφωνα με έρευνες του CBS και των News New York Times, το 18% των Αμερικανών δηλώνουν υποστηρικτές του. Το απίθανο σε αυτήν την περίπτωση είναι ότι το tea party υποστηρίζεται κυρίως από τα χαμηλά και τα μικρομεσαία κοινωνικά στρώματα, κυρίως της επαρχίας, τα οποία επιθυμούν έτσι να εναντιωθούν στην πολιτική της Ουάσιγκτον που υποστηρίζει κατά τη γνώμη τους τη φιλελεύθερη ελίτ, η οποία παίζει στη Wall Street, πίνει καφέ latte κι οδηγεί εισαγόμενα αυτοκίνητα, τάσσεται υπέρ των αμβλώσεων και της ομοφυλοφιλίας και χλευάζει την πατριωτική θυσία και τους «επαρχιώτικους» τρόπους ζωής. Έτσι λοιπόν επιδεικνύοντας έναν παράξενο φετιχισμό ψηφίζουν την ίδια τους την καταστροφή: «λιγότερη φορολογία συν απορρύθμιση σημαίνει περισσότερη ελευθερία για τις μεγάλες εταιρείες που θέτουν εκποδών τους εξαθλιωμένους γεωργούς, λιγότερη κρατική παρέμβαση σημαίνει λιγότερη ομοσπονδιακή βοήθεια προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις» τονίζει ο φιλόσοφος Σλάβοι Ζίζεκ.
Στην Ευρώπη πέρα από τους άλλους «ασθενείς» σαν κι εμάς όπως είναι η Πορτογαλία, η Ιρλανδία αλλά και η Ισπανία και η Ιταλία η κατάσταση δεν είναι καλή. Οι πρώην λαϊκές δημοκρατίες (το λεγόμενο ανατολικό μπλοκ) δεν πρόλαβαν ποτέ στην πραγματικότητα να ευημερήσουν. Ευημέρησαν βέβαια οι ξένοι και ντόπιοι επενδυτές που εκμεταλλεύτηκαν τα φθηνά εργατικά χέρια, τη φτώχεια, την ανεργία και την εμπλοκή του ΔΝΤ σε πολλές απ’ αυτές και πλούτισαν.
Έπειτα η Γερμανία έχει επίσης ένα μεγάλο χρέος της τάξης των 2,302,336,712,329 $, δηλαδή ο κάθε Γερμανός χρωστάει 27,750.90 $ ( πρόσφατα μάλιστα αποκαλύφθηκε από το bloomberg -δείτε εδώ- ότι αποκρύπτει χρέη που αγγίζουν τα 3 τρις! ). Αν και η ανεργία είναι σχετικά χαμηλή (6.1%), η υποαπασχόληση αγγίζει το 22.2%. Έχει επίσης μεγάλες τράπεζες-στυλοβάτες που έχουν όμως δανείσει στη μισή Ευρώπη και κινδυνεύουν άμεσα με κατάρρευση από το ενδεχόμενο να μην πάρουν πίσω τα χρήματά τους (μόνο η Ελλάδα τους χρωστάει 26 δις) ενώ γενικότερα τα τελευταία χρόνια επιβιώνουν μόνο με γερές μεταγγίσεις χρήματος από την ΕΚΤ. Κι εξαρτάται γενικά σε μεγάλο βαθμό από την οικονομική κατάσταση των υπολοίπων χωρών όντας μια κατ’ εξοχήν εξαγωγική χώρα. Πλέον όμως οι περισσότερες χώρες-πελάτες της δεν έχουν την οικονομική άνεση να εισάγουν όσα εισήγαγαν προ κρίσης.
Για τη Γαλλία ισχύουν όσον αφορά τις εξαγωγές και τις τράπεζες τα ίδια με τη Γερμανία. Μεγάλες γαλλικές τράπεζες έχουν εκτεθεί κι εξακολουθούν να κινδυνεύουν σοβαρά έχοντας δανείσει σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες που αντιμετωπίζουν τώρα προβλήματα χρέους (και φυσικά και στην Ελλάδα, συγκεκριμένα κρατούν περί τα 20 δισ. του ελληνικού χρέους). Το χρέος της Γαλλίας αγγίζει τα 2,089,358,630,137 $, δηλαδή κάθε Γάλλος πολίτης χρωστάει 33,083.23 $, η ανεργία βρίσκεται στο 9,5% και η υποαπασχόληση 14.2%.
Η Βρετανία από την άλλη έχοντας ήδη εθνικοποιήσει "μερικώς" οκτώ μεγάλες τράπεζες (είναι η Abbey, που ανήκει στην ισπανική Santander, η Barclays, η HBOS -που βρίσκεται σε διαδικασία εξαγοράς της από την Lloyds TSB-, η HSBC, η Lloyds TSB, η Nationwide Building Society, η Royal Bank of Scotland και η Standard Chartered.) γλίτωσε το 2008 τα χειρότερα όμως εξακολουθεί να έχει σοβαρά προβλήματα δημοσίου χρέους, καθώς αυτό αγγίζει τα 1,830,855,068,493 $, με άλλα λόγια το 80.3% του ΑΕΠ της ή 29,271.94 $ ανά πολίτη. Η ανεργία της αγγίζει το 7,9% και η υποαπασχόληση το 24.4%. Η οικονομία της Βρετανίας κατέγραψε οριακή ανάπτυξη το Σεπτέμβριο, ενώ η ισχνή επιχειρηματική δραστηριότητα και η αναταραχή στις χρηματαγορές εγείρουν ανησυχίες ότι εισέρχεται σε ύφεση.
Ο Καναδάς έχει ένα χρέος της τάξης των 1,315,304,109,589 $, δηλαδή το 82.0% του ΑΕΠ του ή 38,404.14 $ ανά Καναδό. Η ανεργία αγγίζει το 7.3%, η υποαπασχόληση το 18.7% και η φτώχεια (το ποσοστό είναι πριν από το 2008 και την κρίση) το 18.8%.
Το χρέος της Νορβηγίας αγγίζει τα 187,930,410,959 $, ο κάθε Νορβηγός χρωστάει 37,915.46 $. Αν και η ανεργία είναι αρκετά χαμηλή (3.3%) η υποαπασχόληση αγγίζει το 20.3% και η φτώχεια το 12.4%.
Η Ιαπωνία απ’ την άλλη έχει χρέος 10,917,458,904,110 $, δηλαδή το 200.5% του ΑΕΠ της (86,262.19 $ ανά πολίτη). Η φτώχεια άγγιζε πριν την κρίση το 20.8%. Βεβαίως στην περίπτωσή της πρέπει να έχουμε κατά νου τον μεγάλο σεισμό που υπέστησε και βεβαίως το πυρηνικό ατύχημα της Φουκουσίμα.
Όσον αφορά την Κίνα και τον νέο οικονομικό γίγαντα που αντικρίζει ο κόσμος στο πρόσωπό της πρόκειται για το συνδυασμό του καπιταλισμού με τον «κομμουνισμό» στη χειρότερή τους μορφή. Ένα κράτος που λειτουργεί περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο σαν πολυεθνική. Εκμεταλλεύεται τους πολίτες του, συσσωρεύει κέρδη για την ελίτ του (τους «μετόχους» και τα «ανώτατα στελέχη») και τα επενδύει στις διεθνείς αγορές. Το μισό χρέος των ΗΠΑ ανήκει άλλωστε στην Κίνα. Ο μόνος που ευημερεί στην Κίνα είναι η ελίτ, και βεβαίως αυτό συμβαίνει μόνο χάρις στην εκμετάλλευση του λαού της,
Ακόμα και οι νέες χώρες θαύματα ( η Βραζιλία και η Ινδία) αποτελούν «θαύματα» μόνο ως προς τα οικονομικά στοιχεία και δη στο ρυθμό ανάπτυξης. Εδώ καλό θα ήταν να σταθούμε για λίγο σε αυτόν τον όρο παγίδα. Τείνουμε να ταυτίζουμε τον ρυθμό ανάπτυξης με την ευημερία μιας χώρας συνολικά. Κι όμως χώρες που καταφέρνουν μεγάλους ρυθμούς ανάπτυξης συμβαίνει να έχουν λαούς που υποφέρουν. Λαούς με τεράστιες ανισότητες και φτώχεια. Αυτό γιατί το ποσοστό του ρυθμού αυτού είναι στην πραγματικότητα το ποσοστό αύξησης του ΑΕΠ ανά χρόνο. Όμως η αύξηση του ΑΕΠ δεν σημαίνει απαραίτητα ότι όλοι ή οι περισσότεροι πολίτες αρχίζουν και παράγουν περισσότερα με αποτέλεσμα και να αυξάνεται το εισόδημά τους έτσι ώστε να ανέβει το βιοτικό επίπεδο τους. Μάλιστα όσον αφορά το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (κι όχι το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν) συμπεριλαμβάνονται κι όσα παράγονται σε μια χώρα κι από ξένους πολίτες. Πολύ απλά μπορεί μια συγκεκριμένη ομάδα (ή ομάδες) που ακριβώς αξιοποιεί (κατά άλλους) ή εκμεταλλεύεται (κατά τη γνώμη μου) την φτώχεια και την ανεργία των υπολοίπων να αυξήσει μόνη της το ΑΕΠ. Μπορεί δηλαδή να μεταβεί το εργοστάσιο της Adidas στην Ινδία, ώστε να «αξιοποιεί» φθηνότερα εργατικά χέρια, και να ανεβάσει έτσι το ΑΕΠ της χώρας. Θα είναι ουσιαστικά κερδισμένη η Ινδία από αυτό το γεγονός κι από τη συνακόλουθη αύξηση του ΑΕΠ?
Στην ουσία οι παραπάνω σειρές φωτογραφίζουν την κατάσταση σε όλες τις χώρες όπως η Ινδία και η Βραζιλία, όπου και καταγράφονται μεγάλες ανισότητες μα μεγάλη…οικονομική πρόοδος. Η μεγάλη φτώχεια δημιουργεί φθηνά εργατικά χέρια. Έτσι οι εταιρείες που λειτουργούν εκεί σημειώνουν τεράστια κέρδη, παράγουν συνεχώς περισσότερα, με αποτέλεσμα να αυξάνεται και το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν. Σε ποιο όμως σύμπαν κάτι τέτοιο σημαίνει και άνοδο της γενικής ευημερίας και του βιοτικού επιπέδου?
Ίσως κάποιοι να αντιπαραβάλουν ότι οι εταιρείες αυτές προσφέρουν δουλειές σε αυτούς τους…«κακομοίρηδες».
Η απάντηση της κοινής λογικής είναι ένα «όχι». Μάλιστα όχι ένα απλό «όχι», μα ένα έντονο, υπογραμμισμένο, επαναλαμβανόμενο, κλιμακωτά μεγεθυμένο και με έντονα γράμματα όχι: ΟΧΙ, ΟΧΙ, ΟΧΙ!
Πρώτα απ’ όλα κάπου εδώ είναι που πρέπει να διαχωρίζουμε τη δουλειά από την εκμετάλλευση. Όταν δουλεύει κάποιος για 1$ την ημέρα δεν είναι παρά εκμετάλλευση. Και κάπου εκεί είναι που φαίνεται το πραγματικό πρόσωπο του νεοφιλελευθερισμού και η διαφορά του από τον κακώς συνδεδεμένο μαζί του φιλελευθερισμό της εποχής του διαφωτισμού. Πού είναι άραγε ο σεβασμός σε δικαιώματα όπως είναι εκείνα της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας? Ή μήπως ελευθερία σημαίνει μόνον οικονομική ελευθερία και ευκολότερη διακίνηση κεφαλαίων?
Έπειτα οι εταιρείες αυτές κλέβουν στην πραγματικότητα τη δουλειά από τους ντόπιους. Οι τοπικές επιχειρήσεις δεν μπορούν να τις ανταγωνιστούν. Έρχεται για παράδειγμα το MacDonald’s και το τοπικό εστιατόριο κλείνει. Έρχεται το ΙΚΕΑ και κλείνει ο μαραγκός που δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να το ανταγωνιστεί. Άρα ίσως τελικά αυξάνουν την ανεργία παρά τη μειώνουν.
Εκτός αυτού τα χρήματα που κερδίζουν οι πολυεθνικές εταιρείες φεύγουν στο εξωτερικό, δεν ξοδεύονται καν στο εσωτερικό των χωρών αυτών. Αντίθετα ο τοπικός μαραγκός ή ο ιδιοκτήτης εστιατορίου δεν θα τα ξοδέψει παρά μέσα στην χώρα του, ενισχύοντας τον λεγόμενο (τοπικό) επιχειρηματικό κύκλο. Σε μια τέτοια περίπτωση τα χρήματά του αργά ή γρήγορα θα γυρίσουν σε αυτόν.
Ακόμα κι αν οι οικονομικοί όροι λένε το αντίθετο οι λαοί πεινάνε, δεν υπάρχει πουθενά ούτε συνολική ευημερία ούτε βεβαίως ευημερία της πλειοψηφίας μιας κοινωνίας. Οι οικονομικοί όροι αναφέρονται κατά κόρον στην κατάσταση συγκεκριμένων ομάδων ανθρώπων και περιγράφουν τις δραστηριότητές τους ενώ είναι συνήθως ποσοτικοί κι όχι ποιοτικοί. Αντανακλούν έτσι στη γενικότερη απομάκρυνση της οικονομίας από την κοινωνία. Στην πρώτη περίπτωση πρόκειται για ψυχρούς υπολογισμούς και στη δεύτερη για ανθρώπους.
Όλος ο κόσμος έχει περιπέσει σε κρίση. Κρίση οικονομική με ρίζες όμως πολιτικές, κοινωνικές, πολιτισμικές και ηθικές.Τι είναι όμως αυτό που μας έχει οδηγήσει σε αυτήν την παγκοσμίου επιπέδου δυστοκία? Πήραμε στην πορεία λάθος στροφή ή από την αρχή δεν επιλέξαμε σωστό προορισμό? Μήπως το σύστημά μας είναι από τα γεννοφάσκια του προβληματικό?
ΤΡΟΦΗ ΓΙΑ ΣΚΕΨΗ….
πηγές: www.economist.com , www.oecd.org
Οι ίδιες οι ΗΠΑ έχουν ένα τρομακτικό χρέος της τάξης των 10,458,919,452,055 $, δηλαδή κάθε Αμερικάνος πολίτης χρωστάει 33,555.71 $ (όταν ο υπερχρεωμένος Έλληνας χρωστάει 34,304.96 $ ). Η ανεργία βρίσκεται στο 9,1% και η υποαπασχόληση στο 13.5%. Την κατάσταση
επιδεινώνει ένα προβληματικό και διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα, αυτό που επέτρεψε το Καλοκαίρι στο ένα εκ των δύο μεγάλων κομμάτων να κάνει πολιτικά παίγνια εις βάρος της οικονομίας της χώρας. Το επίπεδο της φτώχειας ήταν ήδη πριν από το 2008 στο 23.9%. Εξάλλου το επίπεδο στο οποίο έχει περιπέσει η κοινωνία φαίνεται από τα λαϊκά ερείσματα που αρχίζει και αποκτά το νεοεμφανισθέν tea party. Μια ακροδεξιά λαϊκίστικη ομάδα από τα σπλάχνα του ρεπουμπλικανικού κόμματος. Οι οπαδοί του ζητούν τον περιορισμό της παρουσίας του κράτους στη ζωή των πολιτών, την αυστηρή τήρηση του Συντάγματος –ερμηνευομένου βεβαίως υπό ένα συντηρητικό πρίσμα- στο νομοθετικό έργο, την απλοποίηση του φορολογικού συστήματος και τη μείωση της φορολογίας, τον περιορισμό στο ελάχιστο των δημοσιονομικών δαπανών. Σύμφωνα με έρευνες του CBS και των News New York Times, το 18% των Αμερικανών δηλώνουν υποστηρικτές του. Το απίθανο σε αυτήν την περίπτωση είναι ότι το tea party υποστηρίζεται κυρίως από τα χαμηλά και τα μικρομεσαία κοινωνικά στρώματα, κυρίως της επαρχίας, τα οποία επιθυμούν έτσι να εναντιωθούν στην πολιτική της Ουάσιγκτον που υποστηρίζει κατά τη γνώμη τους τη φιλελεύθερη ελίτ, η οποία παίζει στη Wall Street, πίνει καφέ latte κι οδηγεί εισαγόμενα αυτοκίνητα, τάσσεται υπέρ των αμβλώσεων και της ομοφυλοφιλίας και χλευάζει την πατριωτική θυσία και τους «επαρχιώτικους» τρόπους ζωής. Έτσι λοιπόν επιδεικνύοντας έναν παράξενο φετιχισμό ψηφίζουν την ίδια τους την καταστροφή: «λιγότερη φορολογία συν απορρύθμιση σημαίνει περισσότερη ελευθερία για τις μεγάλες εταιρείες που θέτουν εκποδών τους εξαθλιωμένους γεωργούς, λιγότερη κρατική παρέμβαση σημαίνει λιγότερη ομοσπονδιακή βοήθεια προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις» τονίζει ο φιλόσοφος Σλάβοι Ζίζεκ.
Στην Ευρώπη πέρα από τους άλλους «ασθενείς» σαν κι εμάς όπως είναι η Πορτογαλία, η Ιρλανδία αλλά και η Ισπανία και η Ιταλία η κατάσταση δεν είναι καλή. Οι πρώην λαϊκές δημοκρατίες (το λεγόμενο ανατολικό μπλοκ) δεν πρόλαβαν ποτέ στην πραγματικότητα να ευημερήσουν. Ευημέρησαν βέβαια οι ξένοι και ντόπιοι επενδυτές που εκμεταλλεύτηκαν τα φθηνά εργατικά χέρια, τη φτώχεια, την ανεργία και την εμπλοκή του ΔΝΤ σε πολλές απ’ αυτές και πλούτισαν.
Έπειτα η Γερμανία έχει επίσης ένα μεγάλο χρέος της τάξης των 2,302,336,712,329 $, δηλαδή ο κάθε Γερμανός χρωστάει 27,750.90 $ ( πρόσφατα μάλιστα αποκαλύφθηκε από το bloomberg -δείτε εδώ- ότι αποκρύπτει χρέη που αγγίζουν τα 3 τρις! ). Αν και η ανεργία είναι σχετικά χαμηλή (6.1%), η υποαπασχόληση αγγίζει το 22.2%. Έχει επίσης μεγάλες τράπεζες-στυλοβάτες που έχουν όμως δανείσει στη μισή Ευρώπη και κινδυνεύουν άμεσα με κατάρρευση από το ενδεχόμενο να μην πάρουν πίσω τα χρήματά τους (μόνο η Ελλάδα τους χρωστάει 26 δις) ενώ γενικότερα τα τελευταία χρόνια επιβιώνουν μόνο με γερές μεταγγίσεις χρήματος από την ΕΚΤ. Κι εξαρτάται γενικά σε μεγάλο βαθμό από την οικονομική κατάσταση των υπολοίπων χωρών όντας μια κατ’ εξοχήν εξαγωγική χώρα. Πλέον όμως οι περισσότερες χώρες-πελάτες της δεν έχουν την οικονομική άνεση να εισάγουν όσα εισήγαγαν προ κρίσης.
Για τη Γαλλία ισχύουν όσον αφορά τις εξαγωγές και τις τράπεζες τα ίδια με τη Γερμανία. Μεγάλες γαλλικές τράπεζες έχουν εκτεθεί κι εξακολουθούν να κινδυνεύουν σοβαρά έχοντας δανείσει σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες που αντιμετωπίζουν τώρα προβλήματα χρέους (και φυσικά και στην Ελλάδα, συγκεκριμένα κρατούν περί τα 20 δισ. του ελληνικού χρέους). Το χρέος της Γαλλίας αγγίζει τα 2,089,358,630,137 $, δηλαδή κάθε Γάλλος πολίτης χρωστάει 33,083.23 $, η ανεργία βρίσκεται στο 9,5% και η υποαπασχόληση 14.2%.
Η Βρετανία από την άλλη έχοντας ήδη εθνικοποιήσει "μερικώς" οκτώ μεγάλες τράπεζες (είναι η Abbey, που ανήκει στην ισπανική Santander, η Barclays, η HBOS -που βρίσκεται σε διαδικασία εξαγοράς της από την Lloyds TSB-, η HSBC, η Lloyds TSB, η Nationwide Building Society, η Royal Bank of Scotland και η Standard Chartered.) γλίτωσε το 2008 τα χειρότερα όμως εξακολουθεί να έχει σοβαρά προβλήματα δημοσίου χρέους, καθώς αυτό αγγίζει τα 1,830,855,068,493 $, με άλλα λόγια το 80.3% του ΑΕΠ της ή 29,271.94 $ ανά πολίτη. Η ανεργία της αγγίζει το 7,9% και η υποαπασχόληση το 24.4%. Η οικονομία της Βρετανίας κατέγραψε οριακή ανάπτυξη το Σεπτέμβριο, ενώ η ισχνή επιχειρηματική δραστηριότητα και η αναταραχή στις χρηματαγορές εγείρουν ανησυχίες ότι εισέρχεται σε ύφεση.
Ο Καναδάς έχει ένα χρέος της τάξης των 1,315,304,109,589 $, δηλαδή το 82.0% του ΑΕΠ του ή 38,404.14 $ ανά Καναδό. Η ανεργία αγγίζει το 7.3%, η υποαπασχόληση το 18.7% και η φτώχεια (το ποσοστό είναι πριν από το 2008 και την κρίση) το 18.8%.
Το χρέος της Νορβηγίας αγγίζει τα 187,930,410,959 $, ο κάθε Νορβηγός χρωστάει 37,915.46 $. Αν και η ανεργία είναι αρκετά χαμηλή (3.3%) η υποαπασχόληση αγγίζει το 20.3% και η φτώχεια το 12.4%.
Η Ιαπωνία απ’ την άλλη έχει χρέος 10,917,458,904,110 $, δηλαδή το 200.5% του ΑΕΠ της (86,262.19 $ ανά πολίτη). Η φτώχεια άγγιζε πριν την κρίση το 20.8%. Βεβαίως στην περίπτωσή της πρέπει να έχουμε κατά νου τον μεγάλο σεισμό που υπέστησε και βεβαίως το πυρηνικό ατύχημα της Φουκουσίμα.
Όσον αφορά την Κίνα και τον νέο οικονομικό γίγαντα που αντικρίζει ο κόσμος στο πρόσωπό της πρόκειται για το συνδυασμό του καπιταλισμού με τον «κομμουνισμό» στη χειρότερή τους μορφή. Ένα κράτος που λειτουργεί περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο σαν πολυεθνική. Εκμεταλλεύεται τους πολίτες του, συσσωρεύει κέρδη για την ελίτ του (τους «μετόχους» και τα «ανώτατα στελέχη») και τα επενδύει στις διεθνείς αγορές. Το μισό χρέος των ΗΠΑ ανήκει άλλωστε στην Κίνα. Ο μόνος που ευημερεί στην Κίνα είναι η ελίτ, και βεβαίως αυτό συμβαίνει μόνο χάρις στην εκμετάλλευση του λαού της,
Ακόμα και οι νέες χώρες θαύματα ( η Βραζιλία και η Ινδία) αποτελούν «θαύματα» μόνο ως προς τα οικονομικά στοιχεία και δη στο ρυθμό ανάπτυξης. Εδώ καλό θα ήταν να σταθούμε για λίγο σε αυτόν τον όρο παγίδα. Τείνουμε να ταυτίζουμε τον ρυθμό ανάπτυξης με την ευημερία μιας χώρας συνολικά. Κι όμως χώρες που καταφέρνουν μεγάλους ρυθμούς ανάπτυξης συμβαίνει να έχουν λαούς που υποφέρουν. Λαούς με τεράστιες ανισότητες και φτώχεια. Αυτό γιατί το ποσοστό του ρυθμού αυτού είναι στην πραγματικότητα το ποσοστό αύξησης του ΑΕΠ ανά χρόνο. Όμως η αύξηση του ΑΕΠ δεν σημαίνει απαραίτητα ότι όλοι ή οι περισσότεροι πολίτες αρχίζουν και παράγουν περισσότερα με αποτέλεσμα και να αυξάνεται το εισόδημά τους έτσι ώστε να ανέβει το βιοτικό επίπεδο τους. Μάλιστα όσον αφορά το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (κι όχι το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν) συμπεριλαμβάνονται κι όσα παράγονται σε μια χώρα κι από ξένους πολίτες. Πολύ απλά μπορεί μια συγκεκριμένη ομάδα (ή ομάδες) που ακριβώς αξιοποιεί (κατά άλλους) ή εκμεταλλεύεται (κατά τη γνώμη μου) την φτώχεια και την ανεργία των υπολοίπων να αυξήσει μόνη της το ΑΕΠ. Μπορεί δηλαδή να μεταβεί το εργοστάσιο της Adidas στην Ινδία, ώστε να «αξιοποιεί» φθηνότερα εργατικά χέρια, και να ανεβάσει έτσι το ΑΕΠ της χώρας. Θα είναι ουσιαστικά κερδισμένη η Ινδία από αυτό το γεγονός κι από τη συνακόλουθη αύξηση του ΑΕΠ?
Στην ουσία οι παραπάνω σειρές φωτογραφίζουν την κατάσταση σε όλες τις χώρες όπως η Ινδία και η Βραζιλία, όπου και καταγράφονται μεγάλες ανισότητες μα μεγάλη…οικονομική πρόοδος. Η μεγάλη φτώχεια δημιουργεί φθηνά εργατικά χέρια. Έτσι οι εταιρείες που λειτουργούν εκεί σημειώνουν τεράστια κέρδη, παράγουν συνεχώς περισσότερα, με αποτέλεσμα να αυξάνεται και το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν. Σε ποιο όμως σύμπαν κάτι τέτοιο σημαίνει και άνοδο της γενικής ευημερίας και του βιοτικού επιπέδου?
Ίσως κάποιοι να αντιπαραβάλουν ότι οι εταιρείες αυτές προσφέρουν δουλειές σε αυτούς τους…«κακομοίρηδες».
Η απάντηση της κοινής λογικής είναι ένα «όχι». Μάλιστα όχι ένα απλό «όχι», μα ένα έντονο, υπογραμμισμένο, επαναλαμβανόμενο, κλιμακωτά μεγεθυμένο και με έντονα γράμματα όχι: ΟΧΙ, ΟΧΙ, ΟΧΙ!
Πρώτα απ’ όλα κάπου εδώ είναι που πρέπει να διαχωρίζουμε τη δουλειά από την εκμετάλλευση. Όταν δουλεύει κάποιος για 1$ την ημέρα δεν είναι παρά εκμετάλλευση. Και κάπου εκεί είναι που φαίνεται το πραγματικό πρόσωπο του νεοφιλελευθερισμού και η διαφορά του από τον κακώς συνδεδεμένο μαζί του φιλελευθερισμό της εποχής του διαφωτισμού. Πού είναι άραγε ο σεβασμός σε δικαιώματα όπως είναι εκείνα της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας? Ή μήπως ελευθερία σημαίνει μόνον οικονομική ελευθερία και ευκολότερη διακίνηση κεφαλαίων?
Έπειτα οι εταιρείες αυτές κλέβουν στην πραγματικότητα τη δουλειά από τους ντόπιους. Οι τοπικές επιχειρήσεις δεν μπορούν να τις ανταγωνιστούν. Έρχεται για παράδειγμα το MacDonald’s και το τοπικό εστιατόριο κλείνει. Έρχεται το ΙΚΕΑ και κλείνει ο μαραγκός που δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να το ανταγωνιστεί. Άρα ίσως τελικά αυξάνουν την ανεργία παρά τη μειώνουν.
Εκτός αυτού τα χρήματα που κερδίζουν οι πολυεθνικές εταιρείες φεύγουν στο εξωτερικό, δεν ξοδεύονται καν στο εσωτερικό των χωρών αυτών. Αντίθετα ο τοπικός μαραγκός ή ο ιδιοκτήτης εστιατορίου δεν θα τα ξοδέψει παρά μέσα στην χώρα του, ενισχύοντας τον λεγόμενο (τοπικό) επιχειρηματικό κύκλο. Σε μια τέτοια περίπτωση τα χρήματά του αργά ή γρήγορα θα γυρίσουν σε αυτόν.
Ακόμα κι αν οι οικονομικοί όροι λένε το αντίθετο οι λαοί πεινάνε, δεν υπάρχει πουθενά ούτε συνολική ευημερία ούτε βεβαίως ευημερία της πλειοψηφίας μιας κοινωνίας. Οι οικονομικοί όροι αναφέρονται κατά κόρον στην κατάσταση συγκεκριμένων ομάδων ανθρώπων και περιγράφουν τις δραστηριότητές τους ενώ είναι συνήθως ποσοτικοί κι όχι ποιοτικοί. Αντανακλούν έτσι στη γενικότερη απομάκρυνση της οικονομίας από την κοινωνία. Στην πρώτη περίπτωση πρόκειται για ψυχρούς υπολογισμούς και στη δεύτερη για ανθρώπους.
Όλος ο κόσμος έχει περιπέσει σε κρίση. Κρίση οικονομική με ρίζες όμως πολιτικές, κοινωνικές, πολιτισμικές και ηθικές.Τι είναι όμως αυτό που μας έχει οδηγήσει σε αυτήν την παγκοσμίου επιπέδου δυστοκία? Πήραμε στην πορεία λάθος στροφή ή από την αρχή δεν επιλέξαμε σωστό προορισμό? Μήπως το σύστημά μας είναι από τα γεννοφάσκια του προβληματικό?
ΤΡΟΦΗ ΓΙΑ ΣΚΕΨΗ….
πηγές: www.economist.com , www.oecd.org
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης
(Atom)
___________________
___________________
___________________
___________________
___________________
___________________
___________________
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου