Δευτέρα 17 Σεπτεμβρίου 2012
Φοιτητές του 2012: τί πρέπει να κάνουμε;
Ζούμε αν μη τι άλλο σε ενδιαφέροντες καιρούς. Είχαμε πολύ καιρό να ζήσουμε στην Ελλάδα ανάλογες περιόδους με τον πολιτικό χρόνο να έχει παρατήσει το αργό αλά Johny Walker βάδισμα και να έχει αρχίσει ένα ξέφρενο τροχάδι. Πολλά γεγονότα, πολλές εξελίξεις, πολλα κομβικά ζητήματα μέσα σε πολύ λίγο καιρό. Και κυρίως μια τεράστια και συνεχής μεταβολή της καθημερινής πραγματικότητας που ζούμε, μια ρωγμή της κανονικότητας που μπορεί ενδεικτικά να περιγραφεί σε τρία επίπεδα τα οποία βέβαια συνδέονται άρρηκτα το ένα με το άλλο.
Σε κοινωνικό επίπεδο: άνθρωποι που ψάχνουν στους κάδους αποτελούν πλέον καθημερινό φαινόμενο που συναντάται στις περισσότερες γειτονιές. Συλλαλητήρια και διαδηλώσεις με δεκάδες χιλιάδες κόσμο από διαφορετικές κοινωνικές ομάδες (πολλές εκ των οποίων δεν περίμενε ποτέ κανείς να τις δει στο δρόμο: πχ αστυνομικοί) γεμίζουν τις πόλεις με κάθε ευκαιρία. Τα μαγαζιά κλείνουν το ένα μετά το άλλο και οι άνεργοι αποτελούν τον κανόνα παρά την εξαίρεση.
Σε οικονομικό επίπεδο: πλέον ο κόσμος εξοικονομεί χρήματα (όταν μπορεί κι εξοικονομεί) για να πληρώσει τους νέους φόρους που θα σκαρφιστεί η κυβέρνηση και να καλύψει εκείνες τις ανάγκες που με τα τακτικά κύματα μέτρων παύει να καλύπτει το κράτος. Πλέον δωρεάν υγεία δεν νοείται. Η σαχλά αστεία διαφήμιση του ΕΟΠΥΥ με το χιτ του καλοκαιριού (και ένα, και τέσσερα και πέντε, πέντε κλπ κλπ) σηματοδοτεί συμβολικά την μεταβολή αυτή υπερκαλύπτοντας στην πραγματικότητα τη σαχλότητα με την τραγικότητα και την απαισιοδοξία. Η δωρεάν παιδεία καταλύεται. Τα σχολεία δεν έχουν βιβλία, ελλείψεις προσωπικού καταγράφονται παντού ενώ στο επίπεδο της τριτοβάθμιας ήδη κόβονται τα δωρεάν συγγράμματα και γίνεται λόγος ακόμα και για δίδακτρα (ξεκινώντας πρώτα με τα δίδακτρα στα μεταπτυχιακά).
Σε πολιτικό επίπεδο: οι πάλαι ποτέ δυνάμεις του δικομματισμού που μαζί σημείωναν ποσοστά άνω του 70% πλέον έχουν καταποντιστεί. Η τρικομματική κυβέρνηση διαπράττει δίχως καμία αιδώ το ένα σκάνδαλο μετά το άλλο: από το ξεπούλημα του ΤΤ μέχρι το χάρισμα της Αγροτικής στην Πειραιώς, έχοντας πάντα λησμονήσει το λόγο για τον οποίον εξελέγη: την "επαναδιαπραγμάτευση". Οι
ευρωπαίοι εταίροι μας δείχνουν το πραγματικό τους πρόσωπο έχοντας καταστήσει σαφές πως ευρώπες των λαών και της αλληλεγγύης είναι στη δεδομένη κατάσταση όνειρα θερινής νυκτός. Η αριστερά, σε κομματικό επίπεδο, βρίσκεται στην αξιωματική αντιπολίτευση και σημειώνει πρωτοφανή άνοδο. Η ακροδεξιά της Χρυσής Αυγής βρίσκεται τέταρτο κόμμα στη Βουλή (και τρίτο στις δημοσκοπήσεις, με 12%), με ακόμα μεγαλύτερη απ' την αριστερά άνοδο (το 0,3% έγινε 8% στις τελευταίες εκλογές).
Η αλλαγές αυτες δεν είναι σε καμία περίπτωση και για κανέναν λόγο θετικές καθ' εαυτές. Το μόνο που μπορεί να προκύψει από αυτές, από τη ρωγμή της κανονικότητας που συνιστούν, είναι ακριβώς η αλλαγή της κανονικότητας ως προς τη συμπεριφορά του κόσμου ως λογικό επακόλουθο. Βλέποντας όλα αυτά ο κόσμος δεν έχει παρά να δράσει ανατρεπτικά, δεδομένου του κοινωνικού νόμου που προβλέπει αντίδραση σε κάθε δράση.
Αυτή η αντίδραση αργεί όμως. Μέχρι τώρα ζήσαμε μεν μεγαλειώδεις πορείες με πρωτοφανείς αριθμούς, ζήσαμε το κίνημα των αγανακτισμένων, είδαμε πρωτόγνωρα κινήματα όπως το "Δεν πληρώνω", το κίνημα για τα χαράτσια ή τα μεταλλεία στη Χαλκιδική και με δέος ακούσαμε για την Κερατέα ή τη Χαλυβουργία. Όμως απ' ότι φαίνεται αυτά δεν αρκούν. Και ο χρόνος πιέζει. Όσο τρέχει η κλεψύδρα, τόσο δυσκολότερη γίνεται η θέση του ελληνικού λαού.
Το κέλευσμα για πέρασμα στη δράση είναι επείγον. Ενα πέρασμα στη δράση όμως όχι παραπλήσιο με το ψυχωτικού χαρακτήρα λακανικό passage a l'acte, το ασυνείδητο και ουσιαστικά ανίσχυρο ξέσπασμα που προκαλεί σε κάποιον μια αγχωτική κατάσταση (ως τέτοιο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί αν ξαφνικά ένα βράδυ καίγαμε όλη την πόλη σαν την περίπτωση ορισμένων προαστίων του Παρισίου το 2005), παρά ένα ισχυρό, συνειδητό πέρασμα στη δράση.
Αυτό που διαφέρει ανάμεσα στα δύο αυτά περάσματα είναι ποιος έχει την αδυναμία. Στην περίπτωση του passage a l'acte το υποκείμενο είναι που βρίσκεται σε δύσκολη θέση, σε μια αγχωτική κατάσταση, απέναντι στο κοινωνικόπολιτικό (ή με λακανικούς όρους κοινωνικοσυμβολικό) σύμπαν που το περιβάλλει, και ξεσπάει ανίσχυρα και τυφλά πλήττοντας στην τελικά τον ίδιο του τον εαυτό. Ένα ανίσχυρο passage a l'acte θεωρεί ο Σλαβόι Ζίζεκ τόσο την πολιτισμική Επανάσταση στην Κίνα όσο και τη Ναζιστική Γερμανία. Η πολιτισμική επανάσταση αποτελούσε μια εκτόνωση που "μαρτυρούσε στην πραγματικότητα την αποτυχία των επαναστατών να απαλλαγούν απ' το παρελθόν". Έτσι μοιάζει η σημερινή κινεζική κοινωνία σαν από ποιητική δικαιοσύνη και ειρωνεία, να είναι γνήσιο παιδί αυτού του ξεσπάσματος. Απ' την άλλη, "ο Χίτλερ με τις βαρύγδουπες χειρονομίες του κατά της αστικής αλαζονείας επέτρεψε στην ουσία την επιβίωσή της".
Το συνειδητό πέρασμα στη δράση που ζητάμε είναι το εντελώς αντίθετο. Δεν είναι αντίδραση. Είναι δράση. Δράση που εμπνέει, δράση με όραμα, με στόχο. Θυμίζει αυτό που έλεγε ο Ροβεσπιέρος, πως δίχως τη διαχρονική ιδέα της ελευθερίας, η επανάσταση θα ήταν απλώς ένα θορυβώδες έγκλημα που καταστρέφει ένα άλλο έγκλημα. Σε αυτήν την περίπτωση το status quo, το κοινωνικοσυμβολικό σύμπαν (ή ο Μεγάλος Άλλος στα λακανικά) είναι που βρίσκεται σε δύσκολη θέση ενώπιον του Υποκειμένου. Αν οι εκκαθαρίσεις του Στάλιν τη δεκαετία του 1930 αποτελούν ένα ανίσχυρο passage a l'acte, η κολλεκτιβοποίηση είναι το γνήσιο πέρασμα στη δράση.
Ένα τέτοιο πέρασμα στη δράση χρειάζεται να κάνουμε σήμερα. Και σε αυτό το πέρασμα ο ρόλος της σπουδάζουσας νεολαίας πρέπει να είναι πρωτοποριακός και συνάμα ηγετικός. Να δείχνει το δρόμο, να ανοίγει το δρόμο για να ακολουθήσει η υπόλοιπη κοινωνία που δείχνει σαστισμένη. Πως όμως θα το κάνει αυτό η φοιτητική νεολαία;
Οι αντικειμενικές συνθήκες (δυστυχώς ή ευτυχώς υπάρχουν). Στο πλαίσιο των νέων μέτρων περιλαμβάνεται η κατάργηση της δωρεάν παροχής συγγραμμάτων, πράγμα που μεταφράζεται σε πολλά εκατοστάρικα ευρώ το χρόνο για τον κάθε φοιτητή, υποβάθμιση των σπουδών της πλειοψηφίας καθώς ο καθένας θα διαβάζει από σημειώσεις ίσα ίσα ό,τι χρειάζεται για τις εξετάσεις με αποτέλεσμα τη χαμηλή γνωστική και κριτική ποιότητα των νέων επιστημόνων, και όξυνση της ανισότητας και στην παιδεία. Περιλαμβάνεται επίσης και η πληρωμή διδάκτρων για τα μεταπτυχιακά, κάτι που αποτελεί οιωνό για δίδακτρα και στο προπτυχιακό επίπεδο.
Αυτά όμως για όσους κατάφερναν μέχρι τώρα να ανταπεξέλθουν, γιατί υπάρχει κι ένας άλλος σημαντικός επιβαρυντικός παράγοντας που απομάκρυνε τη νεολαία απ' τα πανεπιστήμια: είναι το "ευρύτερο πνεύμα", το συνολικό κλίμα της οικονομίας. Με άλλα λόγια δεν είναι λίγοι εκείνοι που δεν θα στενοχωρηθούν για την κατάργηση των δωρεάν συγγραμμάτων, καθώς έτσι κι αλλιώς δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να σπουδάσουν αυτό/εκεί που θέλουν. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που συμβιβάστηκαν και διάλεξαν Σχολή με βάση πρώτιστα το οικονομικό κριτήριο. Δεν είναι επίσης λίγοι εκείνοι που σπουδάζουν εξ αποστάσεως και τέλος δεν είναι λίγοι εκείνοι που διέκοψαν τις σπουδές τους εντελώς. Αυτά δείχνουν να αρκούν για να δράσει ο (δυνάμει) φοιτητικός κόσμος.
Επομένως η ίδια η πραγματικότητα όπως έχει διαμορφωθεί αποτελεί το μπαρούτι, κι αυτό που λείπει είναι η σπίθα της υποκειμενικότητας.
Το υποκειμενικό ζήτημα έχει να κάνει με το πως θα δράσει ο φοιτητόκοσμος;
Είναι ζήτημα τροπικότητας. Τροπικότητα απ' τη μια ως προς το ποιο θα είναι το υποκείμενο, ποιος θα είναι ο φορέας των κινητοποιήσεων και απ' την άλλη ως προς το ποιο θα είναι το περιεχόμενο, η έκταση και η διάρκεια αυτών.
Ως προς το πρώτο, τα κατεξοχήν φοιτητικά υποκείμενα είναι οι ανά Τμήμα φοιτητικοί σύλλογοι. Στο πλαίσιο του επιμέρους συλλόγου μπορεί να δοθεί η μάχη προς την κατεύθυνση της κινητοποίησης του συλλόγου ανάμεσα στις ριζοσπαστικές δυνάμεις που θέλουν την αλλαγή της κατάστασης προς την κατεύθυνση της ρήξης και του καινούργιου και σε εκείνες που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο υποστηρίζουν την αδράνεια και τη συναίνεση στην αφαίμαξη του κόσμου. Οι πρώτες ομάδες όμως πρέπει να προσπαθήσουν πέρα απ' το να κερδίσουν τη θεσμική δύναμη να κινητοποιήσουν το σύλλογό τους , να αποκτήσουν και την ουσιαστική δύναμη. Με άλλα λόγια να προσπαθήσουν πέρα απ' το απλώς να κερδίζουν γενικές συνελεύσεις, να δραστηριοποιούν όλο και περισσότερο κόσμο αναφορικά με το σύλλογο τόσο με άμεσες πολιτικές όσο και με έμμεσα πολιτικές δραστηριότητες (εκδηλώσεις, συζητήσεις, φεστιβάλ, ομάδες προβληματισμού, κινηματογραφικές ομάδες, έντυπα κλπ). Να προσπαθήσουν να ξαναφέρουν τον κόσμο στη σχολή, για μια πραγματικά ζωντανή σχολή. Έτσι ο κόσμος θα αναπτύξει κοινωνική και πολιτική συνείδηση και η διάδραση ανάμεσα στα άτομα θα παράξει νέες ιδέες και θα αναπτύξει σχέσεις αλληλεγγύης αλλά και όρους μαζικότητας.
Απ' την άλλη οι επιμέρους σύλλογοι της κάθε σχολής πρέπει να έρθουν σε συνεννόηση μεταξύ τους για κοινές δράσεις και δραστηριότητες σε πρώτο επίπεδο και σε δεύτερο επίπεδο για κοινές και μαζικές κινητοποιήσεις. Το Φεβρουάριο όταν συγκλήθηκε το Συντονιστικό Γενικών Συνελεύσεων σχετικά με την κινητοποίηση των φοιτητικών συλλόγων, αντικρίσαμε μια τραγική εικόνα. Είχαν παρευρευθεί εκπρόσωποι από μόλις 4 σχολές, και μάλιστα από 2-3 άτομα. Τέτοιες εικόνες είναι εικόνες σήψης, εικόνες που δεν πρέπει να ανεχθούμε αλλά να δράσουμε εμείς οι ίδιοι δίχως απλώς να παραπονιόμαστε από τη γωνιά του εξωτερικού παρατηρητή.
Επομένως τα υποκείμενα καταρχήν είναι οι ίδιοι οι σύλλογοι. Πρόκειται μάλλον για την τελευταία τους ευκαιρία ως θεσμικά όργανα καθώς αν αποτύχουν και αυτήν τη φορά μάλλον θα πρέπει να καλύψει κάτι καινούργιο το κενό τους. Το ίδιο ισχύει και για τις επιμέρους παρατάξεις και σχήματα.
Πλέον όμως, εφόσον σημειωθεί αυτή η αποτυχία και το κενό, θα μιλάμε για διαφορετικές συνθήκες, που είναι δύσκολο να τεθούν στο παρόν άρθρο υπο πραγμάτευση.
Το δεύτερο ζήτημα της τροπικότητας είναι το ποιόν των κινητοποιήσεων. Κατ' αρχήν πρέπει να τεθεί το ζήτημα ποιοι είναι οι σκοποί και ποια τα μέσα για να επετευχθούν αυτοί. Για παράδειγμα η κατάληψη έχει αναχθεί (έστω και ασυνείδητα) σε αυτοσκοπό και δεν αντιμετωπίζεται ως μέσο, όπως και θα έπρεπε.
Ως σκοπός πρέπει να τεθεί κατ' αρχήν η ανατροπή των αποφάσεων εκείνων που επιβαρύνουν άμεσα τον φοιτητή: η κατάργηση των συγγραμμάτων, τα δίδακτρα, ο νέος νόμος κλπ. Δυστυχώς η πλειοψηφία των φοιτητών μόνο τέτοια ζητήματα βλέπει να την επηρεάζουν άμεσα. Στόχος θα είναι λοιπόν να συνδεθούν τα παραπάνω στο μυαλό του κοινού φοιτητή με τα ζητήματα εκείνα που τον πλήττουν μαζί με την υπόλοιπη κοινωνία: δηλαδή τη μνημονιακή πολιτική και λογική στο σύνολό τους. Με άλλα λόγια έχουμε μια κίνηση εκ του ελάσσονος προς το μείζον.
Το ζήτημα είναι όμως να γίνεται παράλληλα και μια αντίστροφη κίνηση εκ του μείζονος προς το έλασσον: μια πολιτικοιδεολογική μάχη για το τι θα αποτελέσει το μείζον που θα συμπληρώσει το βασικό στόχο. Η μάχη αυτή ανάγεται συνήθως σε κομματικό επίπεδο, στο οποίο όμως καμία δύναμη της αριστεράς δεν μπορούμε να πούμε πως έχει πράγματι μια πραγματικά καλή πλατφόρμα ιδεών, λύσεων και προτάσεων. Επομένως εδώ είναι που πρέπει να τεθεί το ζήτημα του διαλόγου της αριστεράς σε φοιτητικό επίπεδο: με απλά λόγια να κάτσουν οι φοιτητές να δουν τι μοιάζει ορθό και τι λάθος για την αντιμετώπιση της όλης κατάστασης. Αφου/Αν βρεθεί ένα κοινό πόρισμα αυτό μπορεί να ολοκληρώσει το corpus του σκοπού: πχ "σκοπός είναι η ανατροπή των κρατούντων πολιτικών πρακτικών και η ανασυγκρότηση της χώρας σε νέα λαϊκή βάση ωστε παρεπιπτόντως να μην πληγεί αλλά ίσα ίσα να αναβαθμιστεί ο χώρος της παιδείας" ή στόχος είναι "η ανατροπή των κοινωνικών σχέσεων που δημιούργησαν ένα τέτοιο πολιτικό σκηνικό που μας οδήγησε αυτήν την άθλια για το λαό κατάσταση". Τέτοιες παραγωγικές λογικές κρίνονται απαραίτητες (παραγωγικές λογικές σε αντιδιαστολή με τις επαγωγικές του τύπου εκ του ελάσσονος προς το μείζον).
Αν τώρα ο σκοπός που τεθεί είναι στενά συνδικαλιστικός του τύπου "θέλουμε να μην κοπούν τα συγγράμματα", και πάλι αυτό μπορεί να αναχθεί στα μείζονα πολιτικά ζητήματα απλώς ακολουθώντας τη λογική συνέπεια της επιμονής στον σκοπό αυτό. Δηλαδή:
-αν δεν κοπούν τα συγγράμματα θα πρέπει να τα κόψουν από αλλού
-ας τα κόψουν απ' τους δανειστές
-ναι αλλά θα μας πετάξουν εκτός ευρώ
-ε τότε δεν χωράμε σε μια τέτοια ευρωζώνη, ας βγούμε από μόνοι μας
-ναι αλλά αν βγούμε θα γίνουμε Αργεντινή, θα υπάρχει πληθωρισμός και όλοι θα βγάλουν τα λεφτά τους απ' την ελλάδα
-τότε ας χτίσουμε μια κοινωνία της προκοπής που δεν θα εξαρτώμαστε από τα κεφάλαια που μένουν στην ελλάδα και δεν θα κάνουμε τεμενάδες σε αυτούς που τα έχουν προκειμένου να μην τα βγάλουν κλπ κλπ
Μοιραία λοιπόν η επιμονή σε τέτοιες θέσεις οδηγεί εκεί, το θέμα είναι να μην φοβηθούμε να αρθρώσουμε την επόμενη και τη μεθεπόμενη πρόταση που οδηγούν στο τελικό συμπέρασμα του πως τελικά θα λύσουμε τα προβλήματά μας. Επομένως όπως και να χει ο στόχος είναι και πρέπει να είναι κεντρικοπολιτικός.
Τώρα πολύς λόγος γίνεται για το ποια μπορούν να είναι τα μέσα για την εξυπηρέτηση του αποφασισθέντος σκοπού. Κατ΄αρχήν νομίζω πως συμφωνούμε ότι τα θεσμικά μέσα που έχουμε ως φοιτητές στο πλαίσιο του πανεπιστημίου αλλά και ως πολίτες στο πλαίσιο της κρατικής δομής δεν είναι πολλά. Επομένως αναγκαστικά, κι εφόσον θέλουμε μια ελάχιστη πιθανότητα επιτυχίας, θα πρέπει να κινούμαστε αρκετές φορές στα όρια της θεσμικής νομιμότητας δεδομένης της παραπάνω αδυναμίας.
Το πρώτο βασικό (στα όρια του κοινότοπου) μέσο είναι η κατάληψη. Όχι όμως όποια κι όποια κατάληψη: αλλά μια ζωντανή κατάληψη, μια κατάληψη διαρκείας που θα γίνει ταυτόχρονα σε πολλές σχολές μαζί. Αυτές οι τρεις προϋποθέσεις είναι πολύ σημαντικές. Πρώτα απ' όλα ο κόσμος που πήρε την απόφαση να γίνει η κατάληψη θα πρέπει να συμμετέχει σε αυτήν. Και μάλιστα να συμμετέχει όχι απλά διαμένοντας κάποιο βράδυ στη σχολή αλλά ζωοδοτώντας τη σχολή οργανώνοντας και μετέχοντας σε εκδηλώσεις, συζητήσεις και άλλες ζυμώσεις με τους συναδέλφους αλλά και τους φοιτητές άλλων σχολών. Έτσι δημιουργούνται όροι μαζικότητας και συλλογικότητας και είναι εύκολο να παρθούν αποφάσεις για παράλληλες κινητοποιήσεις. Η δεύτερη προϋπόθεση είναι η διάρκεια. Κατάληψη που γίνεται για 3 μέρες είναι σαν να μην γίνεται. Είναι ακριβώς ο τύπος κατάληψης για τους απολίτικους χαβαλέδες που θέλουν να πάνε για καφέ και να μην έχουν τυχόν ενοχές που δεν θα πάνε στα μαθήματα. Αντίθετα η διάρκεια φανερώνει ότι οι μετέχοντες παίρνουν στα σοβαρά αυτά που κάνουν και επιτρέπει να πραγματοποιηθούν όλα όσα αναφέρονται στην πρώτη προϋπόθεση. Τέλος είναι σημαντική η μεγαλύτερη δυνατή καθολικοποίηση της κατάληψης σε όλες τις σχολές. Διαφορετικά ακόμα και οι πρώτες δύο προϋποθέσεις να επιτευχθούν θα έχουμε μια τρύπα στο νερό. Είναι σημαντική η ταυτόχρονη και συντονισμένη δράση ανάμεσα στους συλλόγους των σχολών για να γίνουν όλα όσα περιγράφονται στην πρώτη προϋπόθεση στην κλίμακα που πρέπει.
Επόμενο μέσο θα πρέπει να είναι το πραγματικό άνοιγμα των φοιτητών στην κοινωνία. Οι φοιτητές μπορούν να έρθουν σε επαφή με τα διάφορα κινήματα που υπάρχουν και θα υπάρξουν αλλά και να συστήσουν οι ίδιοι εξωπανεπιστημιακές πρωτοβουλίες όπως πχ συνελεύσεις γειτονιών όπου έχουν διακοπεί. Μπορούν επίσης να έρθουν σε επαφή με τα συνδικαλιστικά όργανα εκείνων των ομάδων που είναι εξίσου ριζοσπαστικοποιημένες. Οφείλουν να δώσουν το καλό παράδειγμα της κοινωνικής εκείνης ομάδας που δεν αγωνίζεται για τα δικά της στενά συμφέροντα, όπως κάνουν όλοι μέχρι τώρα. Της ομάδας που έχει τη συνείδηση ότι αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου συνόλου και που γνωρίζει πως η λύση θα δοθεί μόνο συνολικά, σε επίπεδο κοινωνίας. Θα πρέπει να συμμεριστούν τα προβλήματα των ομάδων εκείνων, να τεθούν στη διάθεσή τους για την αντιμετώπισή τους αλλά και να προσπαθήσουν να τους πείσουν για τη συνολικότητα του προβλήματος άρα και της λύσης.
Με αυτό το άνοιγμα λοιπόν οι φοιτητές θα αφουγκραστούν την κοινωνία, αλλά παράλληλα θα την επηρεάσουν προς μια πιο ριζοσπαστική κατεύθυνση. Θα ανταλλάξουν απόψεις για τα προβλήματα που ταλανίζουν τον καθένα (δεν διαφέρουν και πολύ) και για τις πιθανές αιτίες και λύσεις που σκέφτεται ο καθένας.
Οι επόμενες κινήσεις θα συνδυάσουν το συμβολικό θέαμα με την ουσία. Οι φοιτητές σε συνεργασία με τα κομμάτια εκείνα της κοινωνίας που ήρθαν σε συνεννόηση θα πρέπει να είναι έτοιμοι για κινητοποιήσεις στο δρόμο, κινητοποιήσεις διαρκείας και της μεγαλύτερης δυνατής εμβέλειας, που θα συνδυαστούν με απεργίες διαρκείας που θα παραλύσουν τη χώρα... Η διάρκεια είναι και πάλι κάτι πολύ σημαντικό. Έχουμε δει τόσα χρόνια πολλές μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις, ο κόσμος συνέρρεε στους δρόμους και την επόμενη μέρα ήταν σαν να μην έγινε τίποτα. Δεν πρέπει να αντιμετωπιστούν οι κινητοποιήσεις σαν ξέσπασμα, αλλά σαν οργανωμένη δράση με σκοπό και όραμα. Το κίνημα πρέπει να αποκτήσει τις μεγαλύτερες δυνατές κοινωνικές συμμαχίες δίχως να αλλοιώσει τις ριζοσπαστικές του θέσεις. Επομένως επιβάλλεται χειρουργική προσοχή και ακρίβεια στο σχεδιασμό των απεργιών. Απεργίες που θα πλήττουν σε δυσανάλογα μεγάλο βαθμό τους συμπολίτες μας και και σε δυσανάλογα μικρό αντίστοιχα βαθμό τους έχοντες την πολιτική και οικονομική εξουσία (κυβερνώντες, βιομηχανικό-τραπεζικό κεφάλαιο), είναι αποφευκτέες. Επίσης θα πρέπει να αξιοποιηθεί η μεγάλη συμβολική σημασία της παραμονής έξω, στο δρόμο, όπως έκαναν οι αγανακτισμένοι.
Το κίνημα όμως αυτό θα πρέπει να αποκτήσει και μια πολιτική ταυτότητα, διαφορετικά θα καταλήξει σαν τους αγανακτισμένους. Και καλό είναι να αποκτήσει μια ανεξάρτητη πολιτική ταυτότητα κάτι που δεν σημαίνει απαραίτητα πως θα γίνει κόμμα, παρά πως κατόπιν μιας ιδεολογικοπολιτικής σύγκλισης θα παραχθεί μια πλατφόρμα γενικών και ειδικών θέσεων που θα εκφράζουν κατά το δυνατόν το όλο κίνημα.
Αυτά είναι ενδεικτικά μερικές ιδέες για το πως μπορούμε να κινηθούμε ως ενεργοί φοιτητές, ως ενεργά μέλη της κοινωνίας μας. Όλα αυτά στις 17 Σεπτεμβρίου του 2012. Μπορεί σε δύο μήνες να έχουν αλλάξει τόσο τα πράγματα που τα παραπάνω να κρίνονται αναποτελεσματικά ή αδόκιμα.
Σε κοινωνικό επίπεδο: άνθρωποι που ψάχνουν στους κάδους αποτελούν πλέον καθημερινό φαινόμενο που συναντάται στις περισσότερες γειτονιές. Συλλαλητήρια και διαδηλώσεις με δεκάδες χιλιάδες κόσμο από διαφορετικές κοινωνικές ομάδες (πολλές εκ των οποίων δεν περίμενε ποτέ κανείς να τις δει στο δρόμο: πχ αστυνομικοί) γεμίζουν τις πόλεις με κάθε ευκαιρία. Τα μαγαζιά κλείνουν το ένα μετά το άλλο και οι άνεργοι αποτελούν τον κανόνα παρά την εξαίρεση.
Σε οικονομικό επίπεδο: πλέον ο κόσμος εξοικονομεί χρήματα (όταν μπορεί κι εξοικονομεί) για να πληρώσει τους νέους φόρους που θα σκαρφιστεί η κυβέρνηση και να καλύψει εκείνες τις ανάγκες που με τα τακτικά κύματα μέτρων παύει να καλύπτει το κράτος. Πλέον δωρεάν υγεία δεν νοείται. Η σαχλά αστεία διαφήμιση του ΕΟΠΥΥ με το χιτ του καλοκαιριού (και ένα, και τέσσερα και πέντε, πέντε κλπ κλπ) σηματοδοτεί συμβολικά την μεταβολή αυτή υπερκαλύπτοντας στην πραγματικότητα τη σαχλότητα με την τραγικότητα και την απαισιοδοξία. Η δωρεάν παιδεία καταλύεται. Τα σχολεία δεν έχουν βιβλία, ελλείψεις προσωπικού καταγράφονται παντού ενώ στο επίπεδο της τριτοβάθμιας ήδη κόβονται τα δωρεάν συγγράμματα και γίνεται λόγος ακόμα και για δίδακτρα (ξεκινώντας πρώτα με τα δίδακτρα στα μεταπτυχιακά).
Σε πολιτικό επίπεδο: οι πάλαι ποτέ δυνάμεις του δικομματισμού που μαζί σημείωναν ποσοστά άνω του 70% πλέον έχουν καταποντιστεί. Η τρικομματική κυβέρνηση διαπράττει δίχως καμία αιδώ το ένα σκάνδαλο μετά το άλλο: από το ξεπούλημα του ΤΤ μέχρι το χάρισμα της Αγροτικής στην Πειραιώς, έχοντας πάντα λησμονήσει το λόγο για τον οποίον εξελέγη: την "επαναδιαπραγμάτευση". Οι
ευρωπαίοι εταίροι μας δείχνουν το πραγματικό τους πρόσωπο έχοντας καταστήσει σαφές πως ευρώπες των λαών και της αλληλεγγύης είναι στη δεδομένη κατάσταση όνειρα θερινής νυκτός. Η αριστερά, σε κομματικό επίπεδο, βρίσκεται στην αξιωματική αντιπολίτευση και σημειώνει πρωτοφανή άνοδο. Η ακροδεξιά της Χρυσής Αυγής βρίσκεται τέταρτο κόμμα στη Βουλή (και τρίτο στις δημοσκοπήσεις, με 12%), με ακόμα μεγαλύτερη απ' την αριστερά άνοδο (το 0,3% έγινε 8% στις τελευταίες εκλογές).Η αλλαγές αυτες δεν είναι σε καμία περίπτωση και για κανέναν λόγο θετικές καθ' εαυτές. Το μόνο που μπορεί να προκύψει από αυτές, από τη ρωγμή της κανονικότητας που συνιστούν, είναι ακριβώς η αλλαγή της κανονικότητας ως προς τη συμπεριφορά του κόσμου ως λογικό επακόλουθο. Βλέποντας όλα αυτά ο κόσμος δεν έχει παρά να δράσει ανατρεπτικά, δεδομένου του κοινωνικού νόμου που προβλέπει αντίδραση σε κάθε δράση.
Αυτή η αντίδραση αργεί όμως. Μέχρι τώρα ζήσαμε μεν μεγαλειώδεις πορείες με πρωτοφανείς αριθμούς, ζήσαμε το κίνημα των αγανακτισμένων, είδαμε πρωτόγνωρα κινήματα όπως το "Δεν πληρώνω", το κίνημα για τα χαράτσια ή τα μεταλλεία στη Χαλκιδική και με δέος ακούσαμε για την Κερατέα ή τη Χαλυβουργία. Όμως απ' ότι φαίνεται αυτά δεν αρκούν. Και ο χρόνος πιέζει. Όσο τρέχει η κλεψύδρα, τόσο δυσκολότερη γίνεται η θέση του ελληνικού λαού.
Το κέλευσμα για πέρασμα στη δράση είναι επείγον. Ενα πέρασμα στη δράση όμως όχι παραπλήσιο με το ψυχωτικού χαρακτήρα λακανικό passage a l'acte, το ασυνείδητο και ουσιαστικά ανίσχυρο ξέσπασμα που προκαλεί σε κάποιον μια αγχωτική κατάσταση (ως τέτοιο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί αν ξαφνικά ένα βράδυ καίγαμε όλη την πόλη σαν την περίπτωση ορισμένων προαστίων του Παρισίου το 2005), παρά ένα ισχυρό, συνειδητό πέρασμα στη δράση.
Αυτό που διαφέρει ανάμεσα στα δύο αυτά περάσματα είναι ποιος έχει την αδυναμία. Στην περίπτωση του passage a l'acte το υποκείμενο είναι που βρίσκεται σε δύσκολη θέση, σε μια αγχωτική κατάσταση, απέναντι στο κοινωνικόπολιτικό (ή με λακανικούς όρους κοινωνικοσυμβολικό) σύμπαν που το περιβάλλει, και ξεσπάει ανίσχυρα και τυφλά πλήττοντας στην τελικά τον ίδιο του τον εαυτό. Ένα ανίσχυρο passage a l'acte θεωρεί ο Σλαβόι Ζίζεκ τόσο την πολιτισμική Επανάσταση στην Κίνα όσο και τη Ναζιστική Γερμανία. Η πολιτισμική επανάσταση αποτελούσε μια εκτόνωση που "μαρτυρούσε στην πραγματικότητα την αποτυχία των επαναστατών να απαλλαγούν απ' το παρελθόν". Έτσι μοιάζει η σημερινή κινεζική κοινωνία σαν από ποιητική δικαιοσύνη και ειρωνεία, να είναι γνήσιο παιδί αυτού του ξεσπάσματος. Απ' την άλλη, "ο Χίτλερ με τις βαρύγδουπες χειρονομίες του κατά της αστικής αλαζονείας επέτρεψε στην ουσία την επιβίωσή της".
Το συνειδητό πέρασμα στη δράση που ζητάμε είναι το εντελώς αντίθετο. Δεν είναι αντίδραση. Είναι δράση. Δράση που εμπνέει, δράση με όραμα, με στόχο. Θυμίζει αυτό που έλεγε ο Ροβεσπιέρος, πως δίχως τη διαχρονική ιδέα της ελευθερίας, η επανάσταση θα ήταν απλώς ένα θορυβώδες έγκλημα που καταστρέφει ένα άλλο έγκλημα. Σε αυτήν την περίπτωση το status quo, το κοινωνικοσυμβολικό σύμπαν (ή ο Μεγάλος Άλλος στα λακανικά) είναι που βρίσκεται σε δύσκολη θέση ενώπιον του Υποκειμένου. Αν οι εκκαθαρίσεις του Στάλιν τη δεκαετία του 1930 αποτελούν ένα ανίσχυρο passage a l'acte, η κολλεκτιβοποίηση είναι το γνήσιο πέρασμα στη δράση.
Ένα τέτοιο πέρασμα στη δράση χρειάζεται να κάνουμε σήμερα. Και σε αυτό το πέρασμα ο ρόλος της σπουδάζουσας νεολαίας πρέπει να είναι πρωτοποριακός και συνάμα ηγετικός. Να δείχνει το δρόμο, να ανοίγει το δρόμο για να ακολουθήσει η υπόλοιπη κοινωνία που δείχνει σαστισμένη. Πως όμως θα το κάνει αυτό η φοιτητική νεολαία;
Οι αντικειμενικές συνθήκες (δυστυχώς ή ευτυχώς υπάρχουν). Στο πλαίσιο των νέων μέτρων περιλαμβάνεται η κατάργηση της δωρεάν παροχής συγγραμμάτων, πράγμα που μεταφράζεται σε πολλά εκατοστάρικα ευρώ το χρόνο για τον κάθε φοιτητή, υποβάθμιση των σπουδών της πλειοψηφίας καθώς ο καθένας θα διαβάζει από σημειώσεις ίσα ίσα ό,τι χρειάζεται για τις εξετάσεις με αποτέλεσμα τη χαμηλή γνωστική και κριτική ποιότητα των νέων επιστημόνων, και όξυνση της ανισότητας και στην παιδεία. Περιλαμβάνεται επίσης και η πληρωμή διδάκτρων για τα μεταπτυχιακά, κάτι που αποτελεί οιωνό για δίδακτρα και στο προπτυχιακό επίπεδο.
Αυτά όμως για όσους κατάφερναν μέχρι τώρα να ανταπεξέλθουν, γιατί υπάρχει κι ένας άλλος σημαντικός επιβαρυντικός παράγοντας που απομάκρυνε τη νεολαία απ' τα πανεπιστήμια: είναι το "ευρύτερο πνεύμα", το συνολικό κλίμα της οικονομίας. Με άλλα λόγια δεν είναι λίγοι εκείνοι που δεν θα στενοχωρηθούν για την κατάργηση των δωρεάν συγγραμμάτων, καθώς έτσι κι αλλιώς δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να σπουδάσουν αυτό/εκεί που θέλουν. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που συμβιβάστηκαν και διάλεξαν Σχολή με βάση πρώτιστα το οικονομικό κριτήριο. Δεν είναι επίσης λίγοι εκείνοι που σπουδάζουν εξ αποστάσεως και τέλος δεν είναι λίγοι εκείνοι που διέκοψαν τις σπουδές τους εντελώς. Αυτά δείχνουν να αρκούν για να δράσει ο (δυνάμει) φοιτητικός κόσμος.
Επομένως η ίδια η πραγματικότητα όπως έχει διαμορφωθεί αποτελεί το μπαρούτι, κι αυτό που λείπει είναι η σπίθα της υποκειμενικότητας.
Το υποκειμενικό ζήτημα έχει να κάνει με το πως θα δράσει ο φοιτητόκοσμος;
Είναι ζήτημα τροπικότητας. Τροπικότητα απ' τη μια ως προς το ποιο θα είναι το υποκείμενο, ποιος θα είναι ο φορέας των κινητοποιήσεων και απ' την άλλη ως προς το ποιο θα είναι το περιεχόμενο, η έκταση και η διάρκεια αυτών.
Ως προς το πρώτο, τα κατεξοχήν φοιτητικά υποκείμενα είναι οι ανά Τμήμα φοιτητικοί σύλλογοι. Στο πλαίσιο του επιμέρους συλλόγου μπορεί να δοθεί η μάχη προς την κατεύθυνση της κινητοποίησης του συλλόγου ανάμεσα στις ριζοσπαστικές δυνάμεις που θέλουν την αλλαγή της κατάστασης προς την κατεύθυνση της ρήξης και του καινούργιου και σε εκείνες που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο υποστηρίζουν την αδράνεια και τη συναίνεση στην αφαίμαξη του κόσμου. Οι πρώτες ομάδες όμως πρέπει να προσπαθήσουν πέρα απ' το να κερδίσουν τη θεσμική δύναμη να κινητοποιήσουν το σύλλογό τους , να αποκτήσουν και την ουσιαστική δύναμη. Με άλλα λόγια να προσπαθήσουν πέρα απ' το απλώς να κερδίζουν γενικές συνελεύσεις, να δραστηριοποιούν όλο και περισσότερο κόσμο αναφορικά με το σύλλογο τόσο με άμεσες πολιτικές όσο και με έμμεσα πολιτικές δραστηριότητες (εκδηλώσεις, συζητήσεις, φεστιβάλ, ομάδες προβληματισμού, κινηματογραφικές ομάδες, έντυπα κλπ). Να προσπαθήσουν να ξαναφέρουν τον κόσμο στη σχολή, για μια πραγματικά ζωντανή σχολή. Έτσι ο κόσμος θα αναπτύξει κοινωνική και πολιτική συνείδηση και η διάδραση ανάμεσα στα άτομα θα παράξει νέες ιδέες και θα αναπτύξει σχέσεις αλληλεγγύης αλλά και όρους μαζικότητας.
Επομένως τα υποκείμενα καταρχήν είναι οι ίδιοι οι σύλλογοι. Πρόκειται μάλλον για την τελευταία τους ευκαιρία ως θεσμικά όργανα καθώς αν αποτύχουν και αυτήν τη φορά μάλλον θα πρέπει να καλύψει κάτι καινούργιο το κενό τους. Το ίδιο ισχύει και για τις επιμέρους παρατάξεις και σχήματα.
Πλέον όμως, εφόσον σημειωθεί αυτή η αποτυχία και το κενό, θα μιλάμε για διαφορετικές συνθήκες, που είναι δύσκολο να τεθούν στο παρόν άρθρο υπο πραγμάτευση.
Το δεύτερο ζήτημα της τροπικότητας είναι το ποιόν των κινητοποιήσεων. Κατ' αρχήν πρέπει να τεθεί το ζήτημα ποιοι είναι οι σκοποί και ποια τα μέσα για να επετευχθούν αυτοί. Για παράδειγμα η κατάληψη έχει αναχθεί (έστω και ασυνείδητα) σε αυτοσκοπό και δεν αντιμετωπίζεται ως μέσο, όπως και θα έπρεπε.
Ως σκοπός πρέπει να τεθεί κατ' αρχήν η ανατροπή των αποφάσεων εκείνων που επιβαρύνουν άμεσα τον φοιτητή: η κατάργηση των συγγραμμάτων, τα δίδακτρα, ο νέος νόμος κλπ. Δυστυχώς η πλειοψηφία των φοιτητών μόνο τέτοια ζητήματα βλέπει να την επηρεάζουν άμεσα. Στόχος θα είναι λοιπόν να συνδεθούν τα παραπάνω στο μυαλό του κοινού φοιτητή με τα ζητήματα εκείνα που τον πλήττουν μαζί με την υπόλοιπη κοινωνία: δηλαδή τη μνημονιακή πολιτική και λογική στο σύνολό τους. Με άλλα λόγια έχουμε μια κίνηση εκ του ελάσσονος προς το μείζον.
Το ζήτημα είναι όμως να γίνεται παράλληλα και μια αντίστροφη κίνηση εκ του μείζονος προς το έλασσον: μια πολιτικοιδεολογική μάχη για το τι θα αποτελέσει το μείζον που θα συμπληρώσει το βασικό στόχο. Η μάχη αυτή ανάγεται συνήθως σε κομματικό επίπεδο, στο οποίο όμως καμία δύναμη της αριστεράς δεν μπορούμε να πούμε πως έχει πράγματι μια πραγματικά καλή πλατφόρμα ιδεών, λύσεων και προτάσεων. Επομένως εδώ είναι που πρέπει να τεθεί το ζήτημα του διαλόγου της αριστεράς σε φοιτητικό επίπεδο: με απλά λόγια να κάτσουν οι φοιτητές να δουν τι μοιάζει ορθό και τι λάθος για την αντιμετώπιση της όλης κατάστασης. Αφου/Αν βρεθεί ένα κοινό πόρισμα αυτό μπορεί να ολοκληρώσει το corpus του σκοπού: πχ "σκοπός είναι η ανατροπή των κρατούντων πολιτικών πρακτικών και η ανασυγκρότηση της χώρας σε νέα λαϊκή βάση ωστε παρεπιπτόντως να μην πληγεί αλλά ίσα ίσα να αναβαθμιστεί ο χώρος της παιδείας" ή στόχος είναι "η ανατροπή των κοινωνικών σχέσεων που δημιούργησαν ένα τέτοιο πολιτικό σκηνικό που μας οδήγησε αυτήν την άθλια για το λαό κατάσταση". Τέτοιες παραγωγικές λογικές κρίνονται απαραίτητες (παραγωγικές λογικές σε αντιδιαστολή με τις επαγωγικές του τύπου εκ του ελάσσονος προς το μείζον).
Αν τώρα ο σκοπός που τεθεί είναι στενά συνδικαλιστικός του τύπου "θέλουμε να μην κοπούν τα συγγράμματα", και πάλι αυτό μπορεί να αναχθεί στα μείζονα πολιτικά ζητήματα απλώς ακολουθώντας τη λογική συνέπεια της επιμονής στον σκοπό αυτό. Δηλαδή:
-αν δεν κοπούν τα συγγράμματα θα πρέπει να τα κόψουν από αλλού
-ας τα κόψουν απ' τους δανειστές
-ναι αλλά θα μας πετάξουν εκτός ευρώ
-ε τότε δεν χωράμε σε μια τέτοια ευρωζώνη, ας βγούμε από μόνοι μας
-ναι αλλά αν βγούμε θα γίνουμε Αργεντινή, θα υπάρχει πληθωρισμός και όλοι θα βγάλουν τα λεφτά τους απ' την ελλάδα
-τότε ας χτίσουμε μια κοινωνία της προκοπής που δεν θα εξαρτώμαστε από τα κεφάλαια που μένουν στην ελλάδα και δεν θα κάνουμε τεμενάδες σε αυτούς που τα έχουν προκειμένου να μην τα βγάλουν κλπ κλπ
Μοιραία λοιπόν η επιμονή σε τέτοιες θέσεις οδηγεί εκεί, το θέμα είναι να μην φοβηθούμε να αρθρώσουμε την επόμενη και τη μεθεπόμενη πρόταση που οδηγούν στο τελικό συμπέρασμα του πως τελικά θα λύσουμε τα προβλήματά μας. Επομένως όπως και να χει ο στόχος είναι και πρέπει να είναι κεντρικοπολιτικός.
Με αυτό το άνοιγμα λοιπόν οι φοιτητές θα αφουγκραστούν την κοινωνία, αλλά παράλληλα θα την επηρεάσουν προς μια πιο ριζοσπαστική κατεύθυνση. Θα ανταλλάξουν απόψεις για τα προβλήματα που ταλανίζουν τον καθένα (δεν διαφέρουν και πολύ) και για τις πιθανές αιτίες και λύσεις που σκέφτεται ο καθένας.
Οι επόμενες κινήσεις θα συνδυάσουν το συμβολικό θέαμα με την ουσία. Οι φοιτητές σε συνεργασία με τα κομμάτια εκείνα της κοινωνίας που ήρθαν σε συνεννόηση θα πρέπει να είναι έτοιμοι για κινητοποιήσεις στο δρόμο, κινητοποιήσεις διαρκείας και της μεγαλύτερης δυνατής εμβέλειας, που θα συνδυαστούν με απεργίες διαρκείας που θα παραλύσουν τη χώρα... Η διάρκεια είναι και πάλι κάτι πολύ σημαντικό. Έχουμε δει τόσα χρόνια πολλές μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις, ο κόσμος συνέρρεε στους δρόμους και την επόμενη μέρα ήταν σαν να μην έγινε τίποτα. Δεν πρέπει να αντιμετωπιστούν οι κινητοποιήσεις σαν ξέσπασμα, αλλά σαν οργανωμένη δράση με σκοπό και όραμα. Το κίνημα πρέπει να αποκτήσει τις μεγαλύτερες δυνατές κοινωνικές συμμαχίες δίχως να αλλοιώσει τις ριζοσπαστικές του θέσεις. Επομένως επιβάλλεται χειρουργική προσοχή και ακρίβεια στο σχεδιασμό των απεργιών. Απεργίες που θα πλήττουν σε δυσανάλογα μεγάλο βαθμό τους συμπολίτες μας και και σε δυσανάλογα μικρό αντίστοιχα βαθμό τους έχοντες την πολιτική και οικονομική εξουσία (κυβερνώντες, βιομηχανικό-τραπεζικό κεφάλαιο), είναι αποφευκτέες. Επίσης θα πρέπει να αξιοποιηθεί η μεγάλη συμβολική σημασία της παραμονής έξω, στο δρόμο, όπως έκαναν οι αγανακτισμένοι.
Το κίνημα όμως αυτό θα πρέπει να αποκτήσει και μια πολιτική ταυτότητα, διαφορετικά θα καταλήξει σαν τους αγανακτισμένους. Και καλό είναι να αποκτήσει μια ανεξάρτητη πολιτική ταυτότητα κάτι που δεν σημαίνει απαραίτητα πως θα γίνει κόμμα, παρά πως κατόπιν μιας ιδεολογικοπολιτικής σύγκλισης θα παραχθεί μια πλατφόρμα γενικών και ειδικών θέσεων που θα εκφράζουν κατά το δυνατόν το όλο κίνημα.
Αυτά είναι ενδεικτικά μερικές ιδέες για το πως μπορούμε να κινηθούμε ως ενεργοί φοιτητές, ως ενεργά μέλη της κοινωνίας μας. Όλα αυτά στις 17 Σεπτεμβρίου του 2012. Μπορεί σε δύο μήνες να έχουν αλλάξει τόσο τα πράγματα που τα παραπάνω να κρίνονται αναποτελεσματικά ή αδόκιμα.
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης
(Atom)
___________________
___________________
___________________
___________________
___________________
___________________
___________________
φιλε, πραγματικα, διαφωνω σε παρα πολλα σημεια. Αρχικα, δεν γινεται καμια αναφορα στις πολιτικες δυναμεις του φοιτητικου κινηματος, που αυτες εδω που τα λεμε ειναι τα βασικα πολιτικα υποκειμενα. Οι συλλογοι περισσοτεροι εντασσονται στην εννοια του ανοικτου/κοινωνικου, δεν εχουν τουλαχιστον ακομη, τα εργαλεια μιας πολιτικης δυναμης για ασκηση πολιτικης.
ΑπάντησηΔιαγραφήΔευτερον, κανεις περισσοτερη αναλυση για τον Λακαν απο οτι για την κατασταση κ το ποιος μας εφερε ως εδω κ γιατι. Αν δεν αναγνωρισουμε τον εχθρο κ τους κρικους της πολιτικης του, ολη η κουβεντα ειναι μια γενικολογια: δεν εχουμε γενικα μια νεοφιλελευθερη λιτοτητα: εχουμε την λιτοτητα του ευρω κ της παγκοσμιας κρισης, της αποικιοποιησης απο τον ιμπεριαλισμο, της μαχης για την διασωση της ευρωζωνης. Τα κομματια με τον Λακαν δεν τα πολυκαταλαβα αν κ επιασα το ζουμι. Ο Μαρξ απλα το λεει περασμα στην πραξη με πολυ πιο απλα λογια.
Οσων αφορα τωρα το τι να κανουμε, νομιζω οτι πρωτον ειναι λαθος η λογικη συλλογισμου: οτι το βασικο ειναι τα συγγραμματα και θα φτασουμε στην γενικη ρηξη βημα βημα. Αυτο λεγεται καταχρηση των σταδιων. Η ρηξη σημερα θα πρεπει να εχει συγκεκριμενα κ απλα χαρακτηριστικα, τα οποια κ παλι χρηζουν αναλυσης: βιωνουμε σημερα απλα μια επιθεση στην παιδεια? Προφανως οχι, βιωνουμε μια επιθεση σε ολοκληρη την κρατικη οντοτητα με αιτια την παραμονη στην ΕΖ κ την εξασφαλιση των δανειστων. Γιαυτο κοβεται κ το συγγραμμα: PSI, κοψιμο. Τοσο απλο. Ουτε επαγωγικοι συλλογισμοι ουτε τπτ. Παραλληλα, μπορει ενα φοιτητικο κινημα σημερα, με τις συγκεκριμενες συνθηκες να νικησει, δηλαδη να πετυχει να χει συγγραμματα? Προφανως οχι, γιαυτο εχεις κ τ κομματι για την κοινωνια.
Το ζητημα ειναι ομως οτι το ανοιγμα στην κοινωνια δεν ειναι ζητημα τεχνικο αλλα ουσιας: χρειαζεται εκεινα τα παλλαικα συνθηματα κ στοχευση, που να μπορει σε βαθος να ενωνει καταστασεις. Κ αυτη πρεπει να ειναι μια στοχοθεσια του φοιτητικου κινηματος.
Επισης, δεν τιθενται καθολου καθηκοντα για την οικοδομηση αυτου του κινηματος, περα απο την αναφορα στην ανασταση των συλλογων. Ενω ομως αυτο ειναι αναγκαια προυποθεση, δεν ειναι καθολου ικανη. Το ΦΚ δεν ειναι αθροισμα συλλογων, αλλα μια πολλαπλασιαστικη δυναμικη ενοτητα κοινωνικων δυναμεων κ κινησεων (πρωτοβουλειες, συλλογοι, ομαδες αλληλεγγυης κτλ) και πολιτικων δυναμεων ( δυναμεις κυριως της Αριστερας). Δεν μπορει κανεις να απομονωνει το ενα απο το αλλο.
Πρεπει να αναγνωστουν και τα καθηκοντα της φοιτητικης αριστερας στην οικοδομηση ενος Πολιτικου Μετωπου νεολαιας, το οποιο θα εχει κεντρικη στοχοθεσια, πολιτικη και λογικη αγωνων διαρκειας, οχι απλα ενα μηνα καταληψη κ μετα σπιτι. Οι λογικη που μπαινει στο κειμενο , μαλλον αθελα γιατι τοχουμε συζητησει κ ξερω, ειναι φαση σεπτεμβρης του 11. Δεν εχει πλεον καμμια ελπιδα αυτος ο συνδικαλισμος.
ΑπάντησηΔιαγραφήΒασικα, η ενστασεις μου αυτες ειναι: ενα , οτι το προταγμα δεν ειναι το μεθεπομενο, αλλα ενα ενιαιο, και αυτο ειναι της κεντρικης πολιτικης ανατροπης. Η τεμαχιση νομιζω οτι πλεον υποτιμα κ τις δυνατοτητες του φοιτητοκοσμου. Απο την αλλη προφανως δεν πρεπει να υποτιμουνται τα ζητηματα παιδειας. Απλα πρεπει να μπαινουν στο κοινωνικο, πολιτικο κ ιστορικο πλαισιο που τους αρμοζει. Δυστυχως ή ευτυχως, δεν ειμαστε ουτε το 82', ουτε το 06'-07'...
Επειτα, νομιζω οτι πρεπει να τεθουν πιο επιτακτικα καθηκοντα στις δυναμεις της Αριστερας στην κατευθυνση οικοδομησης του νεολαιιστικου μετωπου, πραγμα που η αριστερα δεν θελει λογω του μαγαζακισμου της (Συριζα, Ανταρσυα, ΚΚΕ, χτιζουν τα μαγαζια τους). Ωστοσο, ειναι αναγκαια τοσο η πολιτικη οργανωση του φοιτητοκοσμου οσο και δραση των δυναμεων των πολιτικων σε μια αλληλεπιδραση με τον κοσμο και μια συνεισφορα κ γενικη κατευθυνση στο πολιτικο, αλλα κ βοηθημα στις δομες τις οργανωτικες. Προφανως, κ η αριστερα για να κανει κατι τετοιο πρεπει να περασει πολλα ντουβαρια κ να αγγιξει νεα υψη δημιουργικοτητας, που ειναι απαραιτητα για την περιοδο.
Οσον αφορα την καταληψη, νομιζω οτι παλι το ζητημα εγκλωβιζεται στην τεχνικη του υποσταση: το βασικο ειναι να χτιστουν πυρηνες στα πανεπιστημια, μετωπο στην νεολαια, να δραστηριοποιηθει η νεολαια, να ξανασταθει στα ποδια του ενα υγιες φοιτητικο κινημα. Το τι μορφη θα παρει η παλη θα καθοριστει απο το τι μορφη θα παρει η οργανωση της παλης της νεολαιας, δεν μπορει να κρινεται απο τα πριν. Η μορφη καθοριζεται απο το περιεχομενο και το σχεδιο, δεν ειναι ετοιμη κ πεφτει σαν κουτι. Αμα οι καταληψεις ειναι το μεσο που θα επιλεξει πλατυα το φοιτητικο κινημα να αντιδρασει, τοτε ναι. Απλα σημερα δεν υπαρχει καν φοιτητικο κινημα τετοιο. Ειναι λγ αλμα.Το ιδιο τις απεργιες για το λαικο κινημα, που ειναι η βασικη μορφη αντιδρασης απο τις εκλογες κ μετα...
Αυτα γενικα, καποια απο αυτα που ειπα τα λες κ εσυ, απλα για να μην χασω το τρενο κ την ενιαιοτητα της σκεψης, επρεπε να τα θεσω για να μην γινει σουπα το σχολιο. Σορρυ, αλλα δεν μπορουσα να αντεξω μεχρι να σε δω απο κοντα! Φιλια
1.Η λακανική προσέγγιση γίνεται για να δειχθεί τί θέλουμε και τί όχι, θέλουμε μια ισχυρή, συνειδητή δράση κι όχι μια ανίσχυρη ασυνείδητη αντίδραση.
ΑπάντησηΔιαγραφή2.Επίσης περιγράφω μια μάλλον πιο πολύπλοκη σχέση όσον αφορά τη σχέση του επιμέρους με το κεντρικοπολιτικό: μια αμφίδρομη διαλεκτική σχέση ανάμεσα στο μείζον και στο έλασσον, ένα ταυτόχρονο χτίσιμο, μια σύνδεση απ' τα δύο άκρα (μείζον: κεντρικοπολιτικό και έλασσον:παιδεία).
αυτά είναι τα σημαντικά, τα υπόλοιπα από κοντά
μα ακριβως η διαλεκτικη αντιμετωπιση του σημερα θα σ ελεγε οτι δεν υπαρχει μειζον/ελασσον κ διαχωρισμοι, υπαρχει ενα ενιαιο ζητημα της καταστασης στην νεολαια, που απλα ειναι πολυεπιπεδο...Σε εφαγε η ψυχολογια κ ο Λακαν πια κ αφησες τον Μαρξ!
ΑπάντησηΔιαγραφήΝομίζω πως αυτό δηλώνεται στο κείμενο, και μάλιστα πολύ παραστατικά μέσω της παράθεσης ενός προτύπου διαλόγου. Είναι ένα ζήτημα με συνοχή. το οποίο στην αντίληψη του κόσμου εκλαμβάνεται ως ένα σύνολο ζητημάτων μικρών και μεγάλων. Ωστόσο το γεγονός και μόνο πως γίνεται λόγος για διαλεκτική σημαίνει πως υπάρχουν "πράματα" παραπάνω του ενός που ακριβώς στο πλαίσιο της διαλεκτικής αλληλοσυνδέονται μεταξύ τους.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠριν προχωρήσω στο σχόλιό μου (που προειδοποιώ ότι είναι μεγάλο), θα ήθελα να διευκρινίσω κάτι: πολλές φορές μπορεί να δίνω την εντύπωση μέσα από την κριτική που ασκώ στις θέσεις σου ότι συνεχίζω να επιμένω στη μεταξύ μας απόσταση εκεί που φαίνεται μάλλον να βαδίζουμε παράλληλα. Επειδή, όμως, είμαι βαθιά πεπεισμένος ότι η ζωή δεν είναι παρά το θρέμμα των συγκρούσεων, ελπίζω ότι η αντιπαράθεσή μας μπορεί περισσότερο να ζωοδοτήσει τη σκέψη μας από ότι οι αμοιβαίες φιλοφρονήσεις και τα γλειψίματα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ διαλεκτική (την οποία τόσο πολύ αρεσκόμαστε να επικαλούμαστε οι αριστεροί) ως κατ’ εξοχήν θεωρία των αντιφάσεων παρουσιάζει ένα χαρακτηριστικό που ταυτόχρονα είναι το μεγαλύτερο πλεονέκτημα και το μεγαλύτερο μειονέκτημά της: σφυρηλατεί σε μιαν αδιαχώριστη ενότητα αυτά που είναι μεταξύ τους ξέχωρα χωρίς όμως ποτέ να εξαλείφει τη διακριτή τους υπόσταση. Αναλύει απεριόριστα τον κόσμο στα επιμέρους για να τον συνθέτει απεριόριστα στο όλον. Έτσι λοιπόν είναι ελεύθερη από κάθε προκατάληψη και από κάθε δογματισμό καθώς εισάγει ένα σύστημα εξ αρχής ανοιχτό σε κάθε τι νέο εντάσσοντας το ομαλά στην εικόνα της κινούμενης πραγματικότητας. Εδώ όμως εγκυμονεί ένας μεγάλος κίνδυνος, ο κίνδυνος μήπως στην προσπάθειά μας να συνθέσουμε τα πολλά επιμέρους στοιχεία, «φετιχοποιήσουμε» κάποιο από αυτά, μήπως υπερτονίσουμε τη σημασία του εκεί που πραγματικά δεν παίζει τόσο σπουδαίο ρόλο. Μήπως επιμείνουμε στην αυτοτελή αξία του εκεί που επηρεάζεται περισσότερο από τα άλλα.
Νομίζω ότι συχνά πέφτεις σε αυτήν την παγίδα. Βαδίζεις ανεμπόδιστα το δρόμο της ανάλυσης, της διάκρισης των επιμέρους στοιχείων, αλλά ξεχνάς να κοιτάξεις ξανά πίσω στο δρόμο που βάδισες για να θυμηθείς ότι μ’ όλες τις στροφές του μένει ένας και ενιαίος. Μένεις σε μια γενική παραδοχή ότι οι παράγοντες αλληλοεπηρεάζονται μεταξύ τους χωρίς να μπεις πιο διεξοδικά στους συγκεκριμένους όρους της μεταξύ τους αλληλεπίδρασης. Δημιουργείται λοιπόν ένα κενό, το οποία αναγκάζεσαι να καλύψεις με δεοντολογικά άλματα. Το «πρέπει» σου, που είναι απολύτως απαραίτητο σε ένα προταγματικό κείμενο σαν αυτό, γίνεται όμως όλο και πιο έντονο και συχνό εκεί που λείπει το «είναι» που το οριοθετεί.
Μοιάζεις συχνά με έναν ζωγράφο που προσπαθεί να βάψει γκρίζο τον καμβά που βρίσκεται απέναντί του. Καταφέρνει λοιπόν να διακρίνει ότι πρέπει να αναμείξει δύο διαφορετικά χρώματα, το άσπρο και το μαύρο, τα οποία «αλληλοεπηρεάζονται» μεταξύ τους στη σύνθεση του γκρίζου. Αντί όμως να τα συσχετίσει μεταξύ τους για να πετύχει την απόχρωση που θέλει, ξεκινά να τα βάλει το καθένα μόνο του…
Πιο συγκεκριμένα η εμμονή στη διάκριση φαίνεται στα ζητήματα τροπικότητας που θέτεις:
ΑπάντησηΔιαγραφήΑ. Ως προς το υποκείμενο
Δεν αφιερώνεις ούτε μια αράδα από το άρθρο σου για να αναφέρεις έστω τα κριτήρια με τα οποία καταλήγεις στους φοιτητικούς συλλόγους. Αλλά η προσπάθεια να προσεγγίσεις κριτικά το ζήτημα του υποκειμένου θα σε έφερνε μοιραία αντιμέτωπο με το ρόλο που αυτό πρέπει να παίξει, θα συνέδεε μοιραία το υποκείμενο με το «κατηγόρημα», με τον στόχο που αναλύεις τελείως ξεχωριστά. Γιατί λοιπόν να συναινέσει στην ανασύσταση των φοιτητικών συλλόγων κάποιος που αντιλαμβάνεται τον πολιτικό αγώνα με όρους π.χ. τρομοκρατίας ή κάποιος που τον περιορίζει στο δικαίωμα ψήφου στις βουλευτικές εκλογές; Και πώς άραγε μπορείς να τον πείσεις για την αναγκαιότητα να δοθεί ο αγώνας μαζικά μέσα από τους συλλόγους χωρίς να διαβείς τα δύσκαμπτα όρια που θέτεις μεταξύ υποκειμένου και στόχου;
Στην πραγματικότητα, όμως, αν και δεν το κατονομάζεις συνειδητά, ο στόχος υφέρπει πάντα στο μυαλό σου, με αποτέλεσμα διαισθητικά μάλλον να οριοθετείς το υποκείμενο αυτό. Διατηρείς απλά το γενικό χαρακτηριστικό του στόχου, ότι δηλαδή εντάσσεται στα πλαίσια (και) του φοιτητικού αγώνα, με αποτέλεσμα το υποκείμενο που προκύπτει να είναι εξίσου γενικό και ανοιχτό, δηλαδή οι φοιτητικοί σύλλογοι. Οι φοιτητικοί σύλλογοι όμως χαρακτηρίζονται και αυτοί από έντονες αντιφάσεις: οργανωτικά είναι σχετικά απομονωμένοι από τα υπόλοιπα συνδικαλιστικά όργανα άλλων κοινωνικών κλάδων και θεσμικά η μοναδική αναγνώριση του ρόλου τους στην πανεπιστημιακή αυτοδιοίκηση με τον νέο νόμο έχει και αυτή καταργηθεί. Αν σε αυτό προσθέσεις το γεγονός ότι η κοινωνική θέση του φοιτητή τον θέλει δυνάμει μόνο εργατικό δυναμικό και οικονομικά – ταξικά εξαρτώμενο από τους γονείς του, είναι αναμενόμενο η συντριπτική πλειοψηφία των φοιτητών να αντιλαμβάνεται με όρους ατομικούς (και άρα απαξιώνοντας τις συλλογικές διαδικασίες – απουσία από ΓΣ, φοιτητικές εκλογές) ή το πολύ συντεχνιακούς (και άρα στηρίζοντας δυνάμεις όπως η ΠΑΣΠ και η ΔΑΠ) τις προοπτικές οποιουδήποτε στόχου. Επειδή όμως ακριβώς η φύση της επίθεσης που δέχεται είναι ενιαία με εκείνη που δέχονται όλα τα υπόλοιπα πλατιά λαϊκά στρώματα, η συνείδησή του ταυτόχρονα ωθείται να υπερβεί τα στεγανά που επί δεκαετίες είχαν καθιερωθεί. Η δυνατότητα που έχουν οι φοιτητικοί σύλλογοι λοιπόν να εξυπηρετήσουν τον κεντρικοπολιτικό στόχο που θέτεις θα κριθεί ακριβώς από τη μεριά στην οποία θα γείρει η πλάστιγγα, από την έκβαση «της μάχης προς την κατεύθυνση της κινητοποίησης του συλλόγου ανάμεσα στις ριζοσπαστικές δυνάμεις που θέλουν την αλλαγή της κατάστασης προς την κατεύθυνση της ρήξης και του καινούργιου και σε εκείνες που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο υποστηρίζουν την αδράνεια και τη συναίνεση στην αφαίμαξη του κόσμου». Και όταν η ανάλυσή σου φτάνει μοιραία στο ερώτημα:
- μα στους φοιτητικούς συλλόγους ηγεμονεύουν αντιδραστικές δυνάμεις ή
- μα οι συλλογικές διαδικασίες είναι απαξιωμένες από την πλειοψηφία των φοιτητών,
Καταφεύγεις σε ένα εύκολο «πρέπει»:
- πρέπει οι «ριζοσπαστικές» δυνάμεις να αποκτήσουν την πλειοψηφία,
- πρέπει αυτές οι δυνάμεις να βρουν τρόπους να μαζικοποιήσουν τον σύλλογο.
Το ζήτημα είναι όμως ακριβώς στο πώς θα το καταφέρουν αυτό, το υποκείμενο είναι ακριβώς αυτό που θα κατορθώσει να πετύχει αυτούς τους στόχους και όχι τόσο οι φοιτητικοί σύλλογοι όπως θα έχουν διαμορφωθεί μετά από την επίτευξή τους. Αντίθετα εσύ αναδεικνύεις τη σημασία του ρόλου των φοιτητικών συλλόγων νομίζοντας ότι έχεις βρει τον παίκτη ενώ έχεις απλά προσδιορίσει την έδρα στην οποία θα κληθεί να παίξει. Και όταν ο αντίπαλος σε πιέζει να καταστρώσεις διεξοδικά την τακτική σου για τον αγώνα, εσύ αρκείσαι να πεις: «πρέπει να νικήσουμε».
Β. Ως προς το στόχο
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ στόχος που θέτεις ορθώς δεν συνιστά μια στατική εικόνα, αλλά μάλλον μια αμφίδρομη – διαλεκτική κίνηση ανάμεσα στο έλασσον και στο μείζον, ανάμεσα στο ειδικό και στο γενικό. Επομένως, ο άμεσος στόχος για δημόσια και δωρεάν παιδεία ανακινεί το πολιτικοοικονομικό ζήτημα της μνημονιακής πολιτικής, των ευρωενωσιακών στρατηγικών και της δυναμικής του κεφαλαίου και των αγορών. Η οικονομική κρίση, όπως βιώνεται ιδιαίτερα στη χώρα μας, οριοθετεί και τις προοπτικές οποιασδήποτε φοιτητικής αντίδρασης στη δραστική περικοπή των φοιτητικών δικαιωμάτων. Η άρνηση των φοιτητών να απεγκλωβιστούν από τα στενά όρια των σχολών τους και να δώσουν συνολικότερες απαντήσεις μπορεί να υπονομεύσει τελικά την επιτυχία του αγώνα τους. Αντίστροφα, μία φιλολαϊκή στροφή στη γενικότερη πολιτική σκηνή επηρεάζει τους φοιτητές, επειδή είναι ακριβώς αυτή που μπορεί να εγγυηθεί μαζική προσφορά γνώσης (δωρεάν σίτιση, στέγαση, μεταφορές) που θα είναι ολόπλευρη και όχι απλή κατάρτιση (δωρεάν συγγράμματα, αναλώσιμα, διεπιστημονικότητα, γενικές γνώσεις για πτυχίο και εξειδίκευση στο μεταπτυχιακό). Πράγματι, μπορεί άραγε ακόμη και το πιο άμεσο φοιτητικό αίτημα (π.χ. δωρεάν διανομή συγγραμμάτων) να ικανοποιηθεί χωρίς να σκοντάψει στην υποχρηματοδότηση; Και μπορεί να υπερβεί την υποχρηματοδότηση χωρίς να συγκρουστεί με την πολιτική λιτότητας που ακολουθείται συνολικά;
Σε αυτό ακριβώς το σημείο είναι εκκωφαντική η απουσία της συσχέτισης του στόχου με το υποκείμενο που θα κληθεί να τον πραγματώσει. Δηλαδή, περιγράφεις αριστοτεχνικά την αντικειμενική κίνηση ανάμεσα στο έλασσον και στο μείζον χωρίς να σε προβληματίζει περαιτέρω πώς η κίνηση αυτή ανακλάται στη συνείδηση του φοιτητή. Και ενώ εσύ πρώτος παραδέχεσαι ότι «δυστυχώς η πλειοψηφία των φοιτητών μόνο τέτοια ζητήματα (σ.σ. που τους επιβαρύνουν άμεσα) βλέπει να την επηρεάζουν άμεσα», είσαι και ο πρώτος που το ξεχνάς όταν αναλύεις τις δυνατότητες των φοιτητών να αναγάγουν ένα στενά συνδικαλιστικό αγώνα σε πολιτικό. Αντίθετα, παραθέτεις έναν πρότυπο διάλογο στον οποίο ούτε λίγο ούτε πολύ φαίνεται ποιοτικά ισοδύναμο να αποδεχτεί ένας φοιτητής την άρση της διακοπής συγγραμμάτων και το να φέρει σοσιαλισμό! Ομνύεις στη λογική συνέπεια ενός διαλόγου διαγράφοντας μονοκοντυλιά χιλιάδες χρόνια ταξικής υποταγής που στηρίζεται ακριβώς στη χειραγώγηση, τη μεταφυσική και τις αυταπάτες. Γιατί λοιπόν ο φοιτητής να μην εγκλωβιστεί στην πρώτη πρόταση; Και πώς ακριβώς θα τον τραβήξεις προς την «λογική συνέπεια», αν δεν συγκεντρώσεις οργανωμένα τις δυνάμεις σου προς το μείζον, αν δεν κάνεις ό,τι περνάει από το χέρι σου ώστε ο στόχος που θα τεθεί να μην είναι στενά συνδικαλιστικός;
Ας εξετάσουμε όμως και τις πιθανότητες επιτυχίας ενός αγώνα που θα περιορίζεται σε συντεχνιακά, αποκλειστικά φοιτητικά ζητήματα: η διατήρηση του όποιου δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα έχει απομείνει στο πανεπιστήμιο μεταφράζεται σε κάποια δις ευρώ που συνεχίζουν να δίνονται στην παιδεία. Από αυτά, για να συνεχίσουν να εξυπηρετούνται μακροπρόθεσμα οι δόσεις των δανειστών, πρέπει να κοπούν εκείνα που είναι περιττά ή πολύ περισσότερο επιβαρύνουν την παραγωγική διαδικασία, που σήμερα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τα περιθώρια κέρδους των επενδυτών. Πιο απλά, πρέπει να επιτραπούν τόσο μεγάλα περιθώρια κέρδους στην αγορά, ώστε και οι επενδυτές να κερδίζουν και ένα μέρος των κερδών να αποπληρώνει τα δημόσια δάνεια. Αυτό προϋποθέτει τρομερή συμπίεση του κόστους παραγωγής, άρα και των μισθών, καθιστώντας αυτόματα περιττή τη μετάδοση γνώσεων που δεν αντιστοιχούν άμεσα στις ικανότητες που απαιτούνται για μια θέση εργασίας (άρα κλείσιμο «αντιπαραγωγικών» τμημάτων, μείωση του χρόνου σπουδών, εξειδίκευση) και περιττή την εκπαίδευση πολύ περισσότερων ατόμων από αυτά που είναι απαραίτητα για τη στρατευμένη ανεργία γύρω από μία τέτοια θέση (άρα συγχωνεύσεις τμημάτων, μείωση αριθμού εισακτέων, κατάργηση δωρεάν σίτισης, στέγασης, μεταφοράς).
Επομένως, η σημερινή πολιτική, μολονότι δεν απαιτεί άμεσα τη μεταρρύθμιση στην παιδεία (και ως ένα βαθμό, για αυτό φαίνεται ακόμη να αντέχει μέσα στο χάος των τελευταίων χρόνων), την εντάσσει όμως επιτακτικά στις λεγόμενες «διαρθρωτικές αλλαγές», όπως εύσχημα αποκαλούνται όλα τα μέτρα που υποτιμούν βίαια τις ζωές μας για να εξυπηρετήσουν μακροπρόθεσμα τους δανειστές μας. Μια επιτυχία λοιπόν σε ένα στενά φοιτητικό αίτημα χωρίς ανατροπή της γενικότερης πολιτικής είτε μοιάζει απίθανη είτε εξαιρετικά προσωρινή, σίγουρα δε τελείως απομακρυσμένη σε σχέση με τα περιθώρια που υπήρχαν τα προηγούμενα χρόνια.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑυτή η κατάσταση μπορεί να λειτουργήσει σαν δυναμίτης στη συνείδηση του φοιτητή που μένει κλεισμένη στα όρια της σχολής του. Συγκεκριμένα, θα ανατινάξει όποια ελπίδα έστεκε ότι μπορεί ο φοιτητής να κατοχυρώσει τα δικαιώματά του χωρίς να προχωρήσει σε βαθύτερες τομές και πιο προωθημένα αιτήματα. Αυτή η εξέλιξη δρα τόσο προωθητικά, αφού κάτω από την πίεση της εξαθλίωσης σπρώχνει τη συνείδηση του φοιτητή να αναπτύξει περισσότερο πολιτικοποιημένη δράση, όσο και ανασταλτικά, αφού κάτω από την κεντρική αντίδραση μπορεί να απολυτοποιήσει την αποτυχία και να βυθιστεί στην απογοήτευση. Για ακόμη μία φορά, το ζήτημα είναι προς τα πού θα γείρει η πλάστιγγα και αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό και από το πώς ζυμώθηκαν τα πολιτικά αιτήματα κατά τον συνδικαλιστικό αγώνα, ακόμη και αν δεν απέκτησαν την πλειοψηφία.
Γ. Ως προς τα μέσα
Επειδή νομίζω παραμεγάλωσε το «σχόλιο», θα αρκεστώ μόνο να πω ότι και τα μέσα θα πρέπει να τα κρίνεις σε στενή σχέση τόσο με το στόχο (απ’ όπου προκύπτει αυτό το «νομίζω πως συμφωνούμε ότι τα θεσμικά μέσα που έχουμε ως φοιτητές στο πλαίσιο του πανεπιστημίου αλλά και ως πολίτες στο πλαίσιο της κρατικής δομής δεν είναι πολλά») όσο και με το υποκείμενο (απ’ όπου προέκυπτε το τόσο διαδεδομένο τον προηγούμενο Σεπτέμβρη «συμφωνώ ότι πρέπει να καταργηθεί ο νόμος αλλά όχι με κατάληψη»)