Πέμπτη 17 Νοεμβρίου 2011
Εδώ Πολυτεχνείο, Εκεί Πολυτεχνείο, που είναι το Πολυτεχνείο?
(βασισμένο εν μέρει στην εισήγηση του συγγραφέα στη Γενική Συνέλευση εν όψει της 17ης Νοεμβρίου)
Σαν σήμερα, πριν από ακριβώς 38 χρόνια, η Χούντα έδωσε εντολή στα τανκς να εισβάλλουν στο χώρο του Πολυτεχνείου και να διαλύσουν το φοιτητικό κίνημα. Ακολούθησαν ξυλοδαρμοί, συλλήψεις, βασανιστήρια. Ακολούθησε επίσης η ανατροπή του Παπαδόπουλου από τον Ιωαννίδη. Τα γεγονότα του Πολυτεχνείου αν και οδήγησαν σε μεταβολές και νέες εξελίξεις, δεν ήταν αρκετά για να πέσει η Χούντα. Ήταν όμως αναγκαία. Αποτέλεσαν το αποκορύφωμα του αγώνα των ελεύθερων Ελλήνων πολιτών για ελευθερία και δημοκρατία. Και για αυτό και τα τιμούμε σήμερα. Οχτώ μήνες αργότερα η χούντα έπεσε, παραδίδοντας την εξουσία στους πολιτικούς (της αρεσκείας της) και οι άνθρωποι που φώναζαν το τριπλό αίτημα: «ΨΩΜΙ-ΠΑΙΔΕΙΑ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» είχαν την ευκαιρία να επιδιώξουν επιτέλους την εφαρμογή του. Γι’ αυτό άλλωστε οι δεκαετίες του ‘70 και του ’80 ήταν οι κατεξοχήν πολιτικοποιημένοι καιροί στην ιστορία του νεοελληνικού κράτους.
Πράγματι η γενιά αυτή κατάφερε αρκετά. Εξασφαλίσθηκαν ανθρώπινοι μισθοί και συντάξεις, θεμελιώθηκαν σημαντικά εργασιακά και συνδικαλιστικά δικαιώματα και κεκτημένα, νομιμοποιήθηκε το ΚΚΕ, αναγνωρίστηκε η εθνική Αντίσταση, εξισώθηκαν τα δικαιώματα των δύο φύλων, σταμάτησε η ύπαρξη πολιτών δεύτερης κατηγορίας και γενικότερα τερματίστηκε και ουσιαστικά το μετεμφυλιακό καθεστώς.
Η γενιά αυτή δεν
Η γενιά αυτή δεν
κατάφερε όμως πολλά. Δομήθηκε ένα λοξό κράτος. Με υποτελείς σε ξένα συμφέροντα και επιρρεπείς στη διαφθορά πολιτικούς, με την καταστροφική για την Ελλάδα είσοδο στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ύστερα την ακόμα επιβλαβέστερη συμμετοχή στην ευρωζώνη (για λεπτομέρειες ανατρέξτε σε προηγούμενο άρθρο πατώντας εδώ), με την αποδόμηση του παραγωγικού ιστού της χώρας, με τον εκφυλισμό του συνδικαλισμού και των συντεχνιών, με τον εκμαυλισμό της ελληνικής κοινωνίας παρέχοντάς σε μεγάλα μέρη της εύκολο χρήμα, με τον ανεπαρκέστατο φοροεισπρακτικό μηχανισμό, με την άνθηση της υποκουλτούρας και του νεοπλουτισμού. Καταφέραμε και αντιγράψαμε ό,τι αρνητικό πρότυπο υπήρχε στη δύση και απωλέσαμε τα κατά κοινή ομολογία αξιόλογα στοιχεία μας.
Επομένως το αίτημα του ΨΩΜΙΟΥ, της ΠΑΙΔΕΙΑΣ και της ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ εφαρμόσθηκε μόνον κατ’ επίφαση. Επαφίεται έτσι στην επόμενη γενιά αυτή η υποχρέωση, αυτή η αναγκαιότητα. Το τρίπτυχο αυτό κι όσα τελικά συμβολίζει αποτελεί το ουσιαστικό στοιχείο που θα απογειώσει την ανθρώπινη κοινωνια. Πιο συγκεκριμένα (ανατρέχοντας πάλι σε προηγούμενο άρθρο, το οποίο μπορείτε να διαβάσετε πατώντας εδώ):
Επομένως το αίτημα του ΨΩΜΙΟΥ, της ΠΑΙΔΕΙΑΣ και της ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ εφαρμόσθηκε μόνον κατ’ επίφαση. Επαφίεται έτσι στην επόμενη γενιά αυτή η υποχρέωση, αυτή η αναγκαιότητα. Το τρίπτυχο αυτό κι όσα τελικά συμβολίζει αποτελεί το ουσιαστικό στοιχείο που θα απογειώσει την ανθρώπινη κοινωνια. Πιο συγκεκριμένα (ανατρέχοντας πάλι σε προηγούμενο άρθρο, το οποίο μπορείτε να διαβάσετε πατώντας εδώ):
«Το ψωμί δηλώνει την κάλυψη των βιοτικών αναγκών του ανθρώπου. Έχοντας εξασφαλίσει αυτό, ο άνθρωπος μπορεί να αφοσιωθεί επιτέλους σε άλλους, μεγίστης σημασίας, τομείς όπως η πολιτική του οργάνωση και η ηθική. Το «εύ ζήν» προϋποθέτει το «ζήν». Έτσι κι εμείς δεν έχουμε παρά να επιστρατεύσουμε τα παρόντα τεχνολογικά μέσα για να εξασφαλίσουμε την τροφή, το νερό, την ενέργεια κι ο,τιδήποτε άλλο μας χρειάζεται. Γιατί τα μέσα υπάρχουν. Απλώς χρησιμοποιούνται για να κερδίζουν τα άτομα που τα κατέχουν. Πρέπει επομένως να έρθουν τα μέσα τούτα σε κοινωνικό έλεγχο και να αξιοποιηθούν επιτέλους για τη βελτίωση της ζωής της κοινωνίας ολόκληρης. Στόχος να είναι η κάλυψη των αναγκών των ανθρώπων και όχι το κέρδος των ιδιοκτητών τους. Επομένως το «ψωμί», ο πλούτος υπάρχει αλλά το θέμα είναι να διανεμηθεί σωστά.
Εκ των κυριότερων αποτελεσμάτων της κοινωνικοποίησης των μέσων παραγωγής και της ουσιαστικής αναδιανομής του πλούτου , όπως αυτά αναφέρονται παραπάνω, είναι η ισότητα.
Και από την ισότητα προκύπτει η ελευθερία. Ελευθερία αφ’ ενός επειδή το σύνολο, η κοινωνία, θα πάψει πλέον να εξαρτάται από συγκεκριμένα άτομα ή ομάδες ατόμων κι αφ’ ετέρου επειδή θα εκλείψει έτσι και η καταπίεση που υπήρχε και υπάρχει στις κοινωνικές (αλλά και στις παραγωγικές) σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, αν βέβαια δεχθούμε ότι αυτή η καταπίεση βασίζεται στην οικονομική (άρα και κοινωνική) υπεροχή των καταπιεστών. Με αυτόν επίσης τον τρόπο, εφόσον δηλαδή εξαλειφθεί η φτώχεια, η ανισότητα και η αδικία και εφόσον υπάρχει επάρκεια αγαθών για όλους, αντιμετωπίζεται συνολικά και δραστικά η βία και η εγκληματικότητα. Επομένως καταλήγουμε σε μια ελεύθερη κοινωνία, δίχως καταπίεση ή εκμετάλλευση. Για ποιόν λόγο άλλωστε να κάνεις κάτι τέτοιο όταν δεν χρειάζεται? Τι όμως διαχωρίζει αυτήν την ελευθερία από την ασυδοσία ή από την κακώς νοούμενη αναρχία?
Και από την ισότητα προκύπτει η ελευθερία. Ελευθερία αφ’ ενός επειδή το σύνολο, η κοινωνία, θα πάψει πλέον να εξαρτάται από συγκεκριμένα άτομα ή ομάδες ατόμων κι αφ’ ετέρου επειδή θα εκλείψει έτσι και η καταπίεση που υπήρχε και υπάρχει στις κοινωνικές (αλλά και στις παραγωγικές) σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, αν βέβαια δεχθούμε ότι αυτή η καταπίεση βασίζεται στην οικονομική (άρα και κοινωνική) υπεροχή των καταπιεστών. Με αυτόν επίσης τον τρόπο, εφόσον δηλαδή εξαλειφθεί η φτώχεια, η ανισότητα και η αδικία και εφόσον υπάρχει επάρκεια αγαθών για όλους, αντιμετωπίζεται συνολικά και δραστικά η βία και η εγκληματικότητα. Επομένως καταλήγουμε σε μια ελεύθερη κοινωνία, δίχως καταπίεση ή εκμετάλλευση. Για ποιόν λόγο άλλωστε να κάνεις κάτι τέτοιο όταν δεν χρειάζεται? Τι όμως διαχωρίζει αυτήν την ελευθερία από την ασυδοσία ή από την κακώς νοούμενη αναρχία?
Κάπου εδώ είναι που μπαίνει ο παράγοντας παιδεία. Η παιδεία δεν περιορίζεται βεβαία στα στενά όρια του εκπαιδευτικού συστήματος αλλά αποτελεί το σύνολο των γνώσεων, των παραδειγμάτων, των ερεθισμάτων και των διδαγμάτων που έχει κάποιος αποκομίσει, των προτύπων και των ιδανικών που έχει αποκτήσει καθώς και των αξιών με τις οποίες έχει γαλουχηθεί, όχι μόνο κατά την παιδική του ηλικία, αλλά κατά τη διάρκεια της ζωής του ολόκληρης.
Η παιδεία είναι λοιπόν η δικλείδα ασφαλείας που εγγυάται ότι η ελευθερία δεν θα μετατραπεί σε ασυδοσία. Γιατί πολύ απλά ο καλλιεργημένος άνθρωπος σέβεται τους νόμους, γραπτούς και άγραφους, όχι από φόβο για την τιμωρία, αλλά από αίσθηση κοινωνική ευθύνης, σέβεται επίσης και τους συνανθρώπους του.
Απ’ την άλλη η παιδεία όμως μειώνει δραματικά και την περίπτωση να ανατραπεί ένα τέτοιο καθεστώς, τουλάχιστον εκ των έσω. Ο πεπαιδευμένος άνθρωπος δύσκολα παρασύρεται από δογματισμούς και φανατισμούς. Μπορεί κι ελέγχει τα πάθη του και κυριαρχείται από τη λογική ,έτσι συνηθίζει να παίρνει και σωστότερες αποφάσεις και σπάνια πέφτει σε...ιστορικές παγίδες.
Η παιδεία είναι λοιπόν η δικλείδα ασφαλείας που εγγυάται ότι η ελευθερία δεν θα μετατραπεί σε ασυδοσία. Γιατί πολύ απλά ο καλλιεργημένος άνθρωπος σέβεται τους νόμους, γραπτούς και άγραφους, όχι από φόβο για την τιμωρία, αλλά από αίσθηση κοινωνική ευθύνης, σέβεται επίσης και τους συνανθρώπους του.
Απ’ την άλλη η παιδεία όμως μειώνει δραματικά και την περίπτωση να ανατραπεί ένα τέτοιο καθεστώς, τουλάχιστον εκ των έσω. Ο πεπαιδευμένος άνθρωπος δύσκολα παρασύρεται από δογματισμούς και φανατισμούς. Μπορεί κι ελέγχει τα πάθη του και κυριαρχείται από τη λογική ,έτσι συνηθίζει να παίρνει και σωστότερες αποφάσεις και σπάνια πέφτει σε...ιστορικές παγίδες.
Για να γενικευθεί η παιδεία σε μια κοινωνία προϋποτίθενται όλα τα προαναφερθέντα: η οικονομική ευημερία, η ισότητα και η ελευθερία. Πρώτα απ’ όλα γιατί θα εξαλείφονται όσα κακά γεννάει η φτώχεια κι έτσι σταδιακά θα πάψουν να μεταδίδονται στις επόμενες γενιές. Έπειτα επειδή θα διαμορφωθεί έτσι ένα πλαίσιο ίσων ευκαιριών στην εκπαίδευση και στη μόρφωση και ελευθερία στην έκφραση και στην πνευματική ανάπτυξη.»
Επομένως παρατηρούμε πόσο αλληλένδετα κι αλληλοεξαρτώμενα είναι αυτά τα τρία στοιχεία. Ίσως για αυτό είναι στην πραγματικότητα τόσο δύσκολη η εξασφάλισή τους.
Το αίτημα λοιπόν για ΨΩΜΙ-ΠΑΙΔΙΑ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ προφανώς είναι επίκαιρο και στις μέρες μας. Κι αν τόσο καιρό νομίζαμε πως τουλάχιστον είχαμε να φάμε (πάνω σε ανύπαρκτο χρήμα, όχι λόγω παθογένειας του ελληνικού κράτους αλλά επειδή έτσι λειτουργούσε το οικονομικό σύστημα του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού) κι ότι ήμασταν ελεύθεροι, πλέον η κρίση στερεί από την πραγματικότητα μας το μανδύα που μας ξεγελούσε. Μοιάζει σαν να ξυπνάμε από ένα όνειρο, ή μήπως από έναν εφιάλτη. «Αυτός που νομίζει ότι είναι ελεύθερος είναι ο μεγαλύτερος σκλάβος» (αυτό δεν σημαίνει βέβαια πως πρέπει να επιστρέψουμε σε δουλοκτητικά συστήματα και απολυταρχικά καθεστώτα, οι κατ’ επίφασιν ελευθερίες είναι ένα βήμα πριν από τις αληθινές ελευθερίες. Το παραπάνω ρητό απλά θέλει να δηλώσει πως αυτό το στάδιο είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο γιατί παραμονεύει ο κίνδυνος να ξεγελαστεί και να αρκεσθεί ο άνθρωπος σε αυτό με αποτέλεσμα να μην προχωρήσει στο επόμενο).
Έτσι η κρίση αποτελεί όπως σωστά πιστεύουν οι Κινέζοι μια ευκαιρία. Είναι όμως ευκαιρία για όλους. Έτσι μέχρι τώρα κι εν μέσω κρίσης, οι πλούσιοι γίνονταν πλουσιότεροι, οι φτωχοί φτωχότεροι, οι ελευθερίες λιγόστευαν, η δημοκρατία μίκραινε.
Τώρα είναι η σειρά μας. Έτσι, αν θέλουμε πραγματικά να τιμήσουμε εκείνους τους ανθρώπους, τους φοιτητές, που αντί να νοιαστούν μονάχα για τις σπουδές τους, τα έβαλαν με το καθεστώς της χούντας και δεν τα παράτησαν ακόμα κι όταν είδαν απέναντι το στρατό και τα τανκς, θα πρέπει να καταφέρουμε αυτό που οι ίδιοι δεν κατάφεραν. Να πραγματώσουμε τα κοινωνικά αιτήματά τους. Νομίζω πως ούτε οι ίδιοι θα ήθελαν από εμάς να τους τιμήσουμε με στεφάνια λες και είμαστε μαθητές δημοτικού παρά να συνεχίσουμε τον αγώνα τους. Αυτό θα ήταν η μεγαλύτερη τίμηση των προσπαθειών τους τόσο συμβολικά όσο και πρακτικά.
Η επέτειος του φοιτητικού κινήματος κατά της χούντας είναι λοιπόν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για κινητοποιήσεις. Είναι ευκαιρία να βγούμε στους δρόμους, να τους γεμίσουμε και να δείξουμε τη διαχρονικότητα του αγώνα για ΨΩΜΙ-ΠΑΙΔΕΙΑ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, να δηλώσουμε ότι ούτε δίνουμε …ψήφο εμπιστοσύνης στη νέα κυβέρνηση-έκτρωμα, ούτε αποδεχόμαστε τις πολιτικές που ακολουθούνται,
να διατρανώσουμε πως δεν θα κάτσουμε με τα χέρια σταυρωμένα και πως για ακόμα μια φορά η ΝΟΜΙΚΗ θα είναι μπροστάρισα στον αγώνα των φοιτητών και ίσως έπειτα και της κοινωνίας.
Είναι ευκαιρία, σε αντίθεση με το τότε Πολυτεχνείο, να ρίξουμε εμείς τη σημερινή Χούντα.
Ας ξεφύγουμε λίγο από την ατομιστική μας λογική, ας βγούμε λίγο από τη συνήθεια που μας έχει επιβληθεί. Ας αντιδράσουμε. Κι ας μετατρέψουμε τελικά την κρίση σε δική μας ευκαιρία. «Η κρίση πρέπει να αποτελέσει για το νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό, ό,τι η πτώση του τείχους του Βερολίνου για τον κομμουνισμό: μια ταφόπλακα. Ευκαιρία να πάρουμε τη ζωή μας στα χέρια μας.
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης
(Atom)
___________________
___________________
___________________
___________________
___________________
___________________
___________________
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου